Zelfvoorzienende tenten die automatisch de binnentemperatuur reguleren en hun eigen energie opwekken die direct omgezet wordt in stroom. De maatschappelijke waarde van textiel met geïntegreerde elektronica is groot, aldus Eliza Bottenberg. Zij is leider van het HiTex-project. Daarin werkt een consortium van veertien kennisinstellingen en textiel- en elektronicabedrijven samen aan het ontwikkelen van technologische toepassingen in outdoor-, interieur- en technische textiel. Aan slimme kleding, voorzien van geïntegreerde elektronica (voor onder andere medische doeleinden), wordt in Nederland al langer gewerkt, HiTex focust juist op toepassing in zaken als tenten, overkappingen, gordijnen en zonneweringen, vertelt Bottenberg, werkzaam binnen het lectoraat Sustainable & Functional Textiles van Hogeschool Saxion. ‘Door ons daar op te richten, denk ik dat we sneller producten met een grotere meerwaarde kunnen realiseren. Het integreren van zaken als zonnecellen, sensoren en verlichtings- en verwarmingstechnologie in textiel lukt beter in grote oppervlakten dan in kledij die ook nog eens gewassen en gevouwen moet kunnen worden.’
In het consortium, dat begin november officieel gestart is, met 1 miljoen euro financiële ondersteuning vanuit de regeling RAAK-PRO, is de hele waardeketen verzameld: partijen die samen de kennis en de technologie kunnen ontwikkelen of reeds voorhanden hebben om tot markrijpe producten te komen. Twee hogescholen, Saxion en Fontys, oem’ers als SPGPrints (digitale textielprintingmachines), technologiebedrijf Thales en ook ontwikkelaars en leveranciers van textiel (TenCate Outdoor Fabrics, Artex), chemie (Schmits International, Tanatex), elektronica (ItoM Medical) en IoT-software (Luminis Arnhem), doen mee. ‘Het ontwikkelen en produceren van smart functional materials vergt het bijeen brengen van verschillende werelden, veel kleine ondernemingen die normaal gesproken elkaar niet gauw tegenkomen. Maar je hebt al die partijen wel nodig. Mensen met kennis van textiel, van elektronica en ict, maar ook van de benodigde productietechnologie om die slimme materialen op een efficiënte en effectieve manier in serie te kunnen gaan produceren en tot eindproducten te verwerken.’
Die multidisciplinariteit komt ook tot uitdrukking in teams van Saxion die binnen het project gaan samenwerken: die bestaan uit studenten van onder meer Textieltechnologie, Mechatronica, Chemie en Elektrotechniek. ‘Ons lectoraat werkt ook samen in projecten op het gebied van bijvoorbeeld fashion and textile technologies. Kennis en ervaringen van instellingen en ondernemingen, als By Wire van Marina Toeters die al langer bezig is met slimme kledij, nemen we mee in dit project. Nederland is te klein om niet te leren van elkaar.’
OneCircle introduceert container van merendeels gerecycled materiaal
De looptijd van de financiering van het project is vier jaar. Het is de bedoeling dat er binnen die termijn drie demonstrators gerealiseerd worden. Drie uiteenlopende grote-oppervlaktetoepassingen van smart functional materials. ‘Toepassingen die ondernemers tonen wat er met slimme textiel mogelijk is en hoe producten geproduceerd kunnen worden. Ter inspiratie.’ Met als achterliggend doel die bedrijven op gang te helpen zich een plek op deze markt veroveren. Een nieuwe markt die volgens cijfers van Grand View Research komende jaren zal groeien van 1 naar de 5,5 miljard dollar omzet. Hoe sterk de mondiale concurrentie is, heeft Bottenberg niet exact voor ogen. ‘Met name de VS en China publiceren veel onderzoeksresultaten, maar kant-en-klare toepassingen van slim textiel van grote oppervlakten ben ik nog niet tegengekomen.’
