Jan van Eijk, voormalig CTO Mechatronics bij Philips Innovation Services, emeritus hoogleraar Advanced Mechatronics aan de TU Delft en medeoprichter van Mechatronics Academy, heeft vandaag de ASPE Lifetime Achievement Award 2021 ontvangen. De uitreiking van deze award vond plaats in een hybride setting waarbij Jan van Eijk en enkele van zijn oud-collega’s vanuit het Boordhuys in Nuenen een live verbinding hadden met de deelnemers van de ASPE Annual Meeting in Minneapolis (Verenigde Staten).
Jan van Eijk geldt als grondlegger van de mechatronica in Nederland en een eigenzinnig denker. Hij heeft bijgedragen aan innovaties van Philips en spin-offs als ASML, zette zich vol in voor opleiding van mechatronici en legde veel nadruk op interdisciplinaire samenwerking en ‘soft skills’.
Gericht op samenwerking
Als drager van precision engineering-gemeenschap heeft hij bijgedragen met het initiëren en leiden van innovatieve activiteiten op het gebied van toegepast onderzoek en door actief industriële expertise te delen. Zijn samenwerkingsgerichtheid kwam voor het eerst tot uiting in 1989 met de opzet van een intern mechatronica-opleidingsprogramma voor Philips-ingenieurs, waarbij industriële trainers jonge ingenieurs leerden hoe ze in multidisciplinaire teams konden werken en gebruik konden maken van elkaars technische sterke punten om het beste totaalresultaat te bereiken. Deze cursus heeft inmiddels zo’n 2500 ingenieurs opgeleid en vormde een solide basis voor andere opleidingsprogramma’s voor aanvullende disciplines. Vanaf 2010 werden deze opleidingsactiviteiten buiten de Philips-organisatie voortgezet, met de oprichting van de “Mechatronics Academy”.
Hij begon zijn opleiding aan de Technische Universiteit Delft met een MSc graad in Werktuigbouwkunde. Daarna werkte hij drie jaar voor UNESCO in het buitenland aan universiteiten in Pakistan en Sri Lanka voordat hij terugkeerde naar Delft om een doctoraalprogramma af te ronden dat onder meer een proefschrift over het ontwerp van buigmechanismen omvatte. Hij promoveerde in 1985 in de werktuigbouwkunde.
CFT en Natlab
Prof.dr. van Eijk werkte vervolgens tweeëntwintig jaar bij Philips in hun Centrum voor Industriële Technologie (CFT). Het Philips bedrijf, gevestigd in Nederland, wordt algemeen gezien als een bakermat van vooruitgang in wetenschap en technologie sinds de vroege jaren van de twintigste eeuw. Het CFT vormde de kennisbasis voor massaproductietechnologie bij Philips. Het onderzoek in het “Natlab” was beroemd en de ontwikkeling van high-throughput productiemachines bleek een belangrijke factor te zijn in de decennialange groei van de organisatie. Gedurende zijn loopbaan heeft Jan van Eijk de gelegenheid gehad om op dit fundament voort te bouwen en samen te werken met vele uitstekende ingenieurs op het gebied van hoge precisie mechatronica.
Bijdragen aan lithografie ASML
Zijn vaardigheden en expertise zijn voortgekomen uit de kennis en ervaring opgedaan tijdens zijn werk bij Philips, waar hij Chief Technical Officer Mechatronics werd. Terwijl hij een mechatronisch technologiecentrum van ongeveer 200 ingenieurs opbouwde, leverde hij conceptuele bijdragen aan een breed scala van toepassingen, waaronder optische diskdrive-systemen en lithografiesystemen. Bij de start van ASML in 1985 droeg Dr. van Eijk bij aan belangrijke concepten en aan de architectuur van mechatronische elementen van ASML’s zeer succesvolle lithografiegereedschappen. Het gebruik van een rigoureus metrologieconcept, geïntroduceerd in 1986, vormde een belangrijke bijdrage aan de vroege lithografiemachines.
Eigen onderneming
Link magazine editie oktober/november thema 2021: Data is key hoe kan het mkb daar winst mee maken? Lees Link digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Na zijn vertrek bij Philips in 2007 richtte hij zijn eigen bedrijf op, Mechatronic Innovation and Concept Engineering (MICE), om advies te blijven geven aan de wereldtop van equipment-fabrikanten. Hij adviseert niet alleen over technische concepten en ontwerpen voor systemen, maar ook over de manier waarop belangrijke componenten kunnen worden ontwikkeld die nodig zijn voor de succesvolle groei van geavanceerde technologische organisaties.
Zijn vaardigheid om geavanceerde concepten op een zeer toegankelijke manier uit te leggen, werd verder versterkt door twaalf jaar lang als deeltijdhoogleraar les te geven aan de Technische Universiteit Delft, van 2000 tot 2012. Daar begeleidde hij promovendi bij projecten gericht op het gebruik van actieve magneetlagers voor precisietoepassingen. Als coauteur heeft hij meegewerkt aan het boek “The Design of High Performance Mechatronics” geschreven door Prof. Rob Munnig Schmidt. Dit boek geeft een industrieel perspectief op de multidisciplinaire kennis die gebruikt wordt in de mechatronische engineering.
Martin van den Brink Award
Jan van Eijk heeft een aantal jaren in de raad van euspen en het bestuur van ASPE gezeten. In 2012 ontving hij de euspen Lifetime Achievement Award, en in 2016 kende de DSPE hem de Martin van den Brink Award toe voor zijn leidende rol in het architecturen van hoogtechnologische systemen.
