Zoals de ‘lockdown’ negatief uitwerkt op de economische groei geeft het terugdraaien daarvan de economie weer ruimte om te groeien. Een aantal vroege indicatoren van economische activiteit wijst hier al op laat ING weten.
Meerdere landen zijn er inmiddels toe over gegaan om de in maart ingevoerde lockdown geleidelijk terug te draaien. Dit geeft de economie, ondersteunt door forse overheidsstimulansen, weer ruimte om te groeien. Een aantal vroege indicatoren van economische activiteit wijst hier al op, zij het in nog heel bescheiden mate. Het elektriciteitsverbruik in Duitsland, Italië en Spanje – dat eerder in april nog zo’n 20-30% onder het niveau van begin maart lag – neemt weer toe en ligt inmiddels 15-20% onder dat niveau. In Rome en Milaan nemen de files weer toe (ten opzichte van begin mei is de reistijd in de spits met circa 4% toegenomen) en in Duitsland gaan de vrachtwagens meer de weg op (op tolwegen wordt nu zo’n 5% meer kilometers afgelegd vergeleken met eind april). Het openbaar vervoer in de belangrijkste Europese hoofdsteden wordt ook weer beter benut.
Lockdown laat sporen na
In de landen van de eurozone is de industriële productie in maart vergeleken met februari met maar liefst 11,3% ingezakt. De verschillen tussen landen zijn groot. Zo nam de productie in Nederland met slechts 0,8% af, in Duitsland en Spanje met 11% en in Italië zelfs met 28,4%. Een dergelijke terugval hebben ze in Italië nooit eerder meegemaakt. In slechts één maand is de productie al meer gedaald dan gedurende de hele crisis van 2008-2009.
Omdat de maatregelen die zijn genomen om de verspreiding van het coronavirus te beperken (de ‘lockdown’) in de meeste landen pas in de loop van maart zijn geïntroduceerd ligt het voor de hand dat de cijfers over april, toen voor de meeste economieën de lockdown de hele maand van kracht was, nog slechter zullen zijn. De uitslagen van ondernemersenquêtes wijzen hier ook op.
De invloed van de lockdown op de economie wordt ook duidelijk uit het door Eurostat gepubliceerde rapport over de economische groei in het eerste kwartaal. Gemiddeld is de economie van het eurogebied met 3,8% gekrompen. In landen waar de economie het sterkst werd afgegrendeld, zoals Frankrijk, Italië en Spanje, was de krimp met circa 5% bovengemiddeld. Landen met een mildere lockdown, zoals Duitsland en Nederland ondervonden een krimp van rond de 2%.
Nog weinig faillissementen door coronacrisis
In april 2020 zijn in totaal 364 bedrijven failliet gegaan. Dat zijn er 5 minder dan in april 2019. Vooral in de groothandel en de industrie gingen meer bedrijven failliet dan een jaar geleden. In deze maand is de impact van het coronavirus op de faillissementen nog niet duidelijk zichtbaar, mede dankzij de financiële steunpakketten van de overheid om bedrijven zo goed mogelijk door de coronacrisis heen te loodsen.
Meer faillissementen verwacht door 1,5 meter-economie
Het is echter onvermijdelijk dat er door de coronacrisis op termijn meer bedrijven failliet gaan, zeker als de overheid begint met het afbouwen van de financiële steunpakketten. Dit blijkt ook uit de Conjunctuurenquête Nederland (COEN), waarin een derde van de bedrijven aangeeft te vrezen voor het voortbestaan als de coronacrisis langer dan drie tot zes maanden duurt. Er zijn verschillende oorzaken voor de toename in faillissementen: beperking van de productiecapaciteit door de 1,5 meter-economie, binnenlandse vraaguitval door een verminderd consumentenvertrouwen, een afnemende wereldvraag, debiteuren die niet betalen etc. Naar verwachting werkt dit ook in 2021 nog door.
