‘Van de vijf ‘fabrieken’ die hier uiteindelijk zullen staan, is dit de kleinste.’ Ferdinand Gremmen, directeur van SDK Vastgoed, duidt op het enorme pand waar we vanuit de bouwkeet op uitkijken. ‘Een rondje er omheen is anderhalve kilometer.’ Het kleurrijke casco is nagenoeg klaar; aan de imposante entree wordt de laatste hand gelegd. ‘In juli lopen de eerste bewoners en bezoekers daar in en uit. En vanaf komend schooljaar volgen zo’n 1.400 techniekstudenten van Summa College hier hun onderwijs.’
‘BIC gaat nu vliegen’
De Brainport Industries Campus (BIC) is echt uit de startblokken. Die moet, zo is de ambitie, een krachtige impuls geven aan waarin de Brainportregio wereldfaam geniet: de hightech toeleversector. In het noordwesten van Eindhoven, tussen de A2 en Eindhoven Airport, wordt een setting gecreëerd die samenwerken, kennis delen, (open) innovatie, smart produceren en een levenlang leren maximaal faciliteert – en die een wow-effect oproept bij jongeren en hun ouders, zodat de techniekopleidingen straks weer volstromen. Dat alles, menen de bedenkers, is een keiharde noodzaak, wil die sector van wereldklasse blijven.
Al 70% verhuurd
Steeds meer partijen delen die overtuiging, aldus Gremmen: ‘Voor ruim 70% van de ruimte in dit ‘eerste fabriekje’ zijn inmiddels huurcontracten vastgelegd. We denken uiteindelijk op zestig à zeventig huurders uit te komen – kleine, met 50 vierkante meter bedrijfsruimte, en grote, zoals KMWE, met 28.000 vierkante meter.’ KMWE-ceo Edward Voncken, een van de initiatiefnemers (launching partners) van de BIC, tekende als eerste een huurcontract. Maar de eerste bewoner is Anteryon. Dat huist, om de sloop van het huidige onderkomen op Strijp R vóór te blijven, in juli over. KMWE doet dat vanaf augustus, gefaseerd. ‘Om de productie niet te verstoren, trekken ze daar sowieso een jaar voor uit’, aldus de SDK-topman.
Voor een huurder van het formaat KMWE (600 medewerkers) is in het ‘eerste fabriekje’ niet voldoende plaats. ‘Die kan terecht in de tweede fabriek, waarvan de voorbereidingen zijn gestart en die met 300.000 vierkante meter bedrijfsoppervlak bijna drie keer zo groot wordt. In fase 2 staan er nog drie van zulke gebouwen op stapel.’ Wanneer fase 2 aanvangt, hangt af van de toeloop van nieuwe huurders. ‘We gaan pas bouwen bij gebleken behoefte; dat doe je vraaggestuurd’, zegt Ferdinand Gremmen.
Partner met lef
Bij wat er nu staat, lag dat anders. Jarenlang werden door overheid en industrie discussies gevoerd over dit gedurfde initiatief en steeds weer vraagtekens gezet. Is die BIC echt nodig? Gaat het wel werken? Komt het er ooit van? En ga ik erheen: what’s in for me? John Blankendaal, directeur van Brainport Industries – eveneens launching partner –, stond jaren geleden op het punt de handdoek in de ring te gooien. Crisisberaad, in allerijl ingelast op het Bossche provinciehuis, zorgde voor de ommekeer: de provincie Noord-Brabant, de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM), gemeente Eindhoven, Brainport Industries en SDK Vastgoed (zelfstandige groep binnen VolkerWessels, die voor eigen rekening en risico projecten in Zuid-Nederland ontwikkelt) sloten de rijen: die BIC gaat er komen! Niet in de laatste plaats dankzij SDK Vastgoed met haar uitrol van visie en concept. Gremmen: ‘Er moest er een partij opstaan die het lef heeft om met, zoals ik het vaker uitdruk, één huurder in de binnenzak een fabriek van 100 miljoen euro uit de grond te stampen. Wij nemen dat weloverwogen risico, wetende dat de hightech industrie in de Brainportregio van wereldklasse is en we ervan overtuigd zijn dat de BIC noodzakelijk is om dat te blijven.’
Vliegen door zichtlocatie
En nu staat die ‘eerste fabriek’ er – met ernaast een parkeergarage met duizend plaatsen –, al betreft het vooralsnog alleen de ‘huid’. ‘Het had voor de hand gelegen die op grond van de gemeente Eindhoven te bouwen’, vertelt Blankendaal. ‘In plaats daarvan werd een perceel aangekocht van de erven Philips, grenzend aan de A2. Op een zichtlocatie, zodat elke dag tienduizenden mensen zien wat hier gerealiseerd is en zeggen: tjonge, wat een imposant bouwwerk.’ Gremmen: ‘Door op een zichtlocatie te beginnen, bewerkstelligen we dat de BIC gaat vliegen. Van: daar ga ik eens een kijkje nemen. We creëren hier het derde stadspark van Eindhoven, duizend hectare groot.’ Kort bij het stadscentrum (ongeveer zeven kilometer) en ook met het openbaar vervoer (HOV-halte) en op de fiets (slow lane) goed bereikbaar. ‘Gezinnen kunnen er genoeglijk verpozen en in het vrij toegankelijke Atrium een drankje, ijsje of lunch nemen. Waarbij ze, onbewust misschien, een inkijkje krijgen in de fantastische dingen die de hightech maakindustrie hier doet. Kom daar maar eens om op De Hurk (industrieterrein in Eindhoven, red.). Daar wordt het summum op machinebouwgebied gemaakt, maar aan de gebouwen is dat niet af te zien – op BIC straks wel.’ Blankendaal: ‘Om te laten zien hoe mooi techniek is en meer mensen te enthousiasmeren voor een studie of loopbaan in die sector, is er één week per jaar de Dutch Technology Week. BIC wordt een permanente DTW, 52 weken per jaar.’
Premium shared facilities
Op dit moment is de parkeergarage opgeleverd en is het casco van het eerste bedrijfsgebouw, dat stut op 75.000 palen, vrijwel klaar. Volgende slag is de inrichting. ‘Dat vergt investeringen van bij elkaar ten minste nog eens 100 miljoen euro’, zegt Gremmen. ‘Veel faciliteiten zitten in de vloer en worden klantspecifiek ontworpen. Op de verhuurde plekken kunnen we dus aan de gang, op de niet-verhuurde nog even niet.’
Insteek voor de inrichting is shared facilities: niet zelf doen als delen efficiënter is: vergaderruimtes, horeca, cleanrooms, installaties, logistiek, AddFab (3D-printing), enzovoort. En voor Summa-leerlingen geen ouwe meuk om het vak op te leren, maar state-of-the-art machines, die A-merken als Festo en DMG Mori om niet ter beschikking stellen. Aanjagers van innovatie op BIC zijn verder het Innovatieprogramma van Brainport Industries (met zeven focusgebieden) en de fieldlabs die er hun thuisbasis krijgen, onder meer Flexible Manufacturing, Smart Connected Supplier Network, TecLab en AddFab.
Smart Logistics 4.0
De shared facilities krijgen een plek in het Atrium, de ‘rode loper’ aan weerszijden van de imposante, glazen entree. Daaronder, op maaiveldniveau, bevindt zich de ‘shared’ logistieke ruimte, waar straks zelfrijdende en zelfdenkende agv’s (automatic guided vehicles) materialen afleveren aan de bedrijven op niveau 2 en bewerkte producten naar de docks afvoeren. Smart logistics 4.0. BT Brammer gaat dat in goede banen leiden.
Cradle-to-cradle en design for disassembly zijn basisprincipes voor de fabrieken van de toekomst die op BIC worden ingericht, zegt Ferdinand Gremmen. ‘We kunnen dit gebouw vandaag afbreken en morgen ergens anders weer opbouwen. Alles is ontwikkeld en gebaseerd op de principes van circulariteit. Niet meer met een busje van bewerking naar bewerking rijden, maar alles samen met partners op BIC doen. Volgende stap is de energie die we verbruiken zelf opwekken – dat is ook hightech. Op al die vlakken gaat deze campus het verschil maken.’
