Het werd een hype, edge computing, maar in feite deden bedrijven daar natuurlijk al aan: in eigen huis data bewerken en opslaan, voor proces- en bedrijfsbesturing. Toen verscheen de cloud en verschoven ze massaal hun rekenwerk en dataopslag naar datacentra ver weg. Maar intussen keren ze op hun schreden terug. Voor het besturen van (tijd)kritische processen is de cloud te ver weg en de veiligheid niet te garanderen. Het kan allemaal slimmer en efficiënter met edge computing 2.0 en hybride cloud-edge-oplossingen. De spullen zijn er nu voor, zeggen de leveranciers. Nu de klandizie nog.
Uit de wolken, terug naar huis – met hybride oplossingen
De cloud is het hart van de digitale communicatie-infrastructuur, letterlijk en figuurlijk ver weg. De ‘edge’ is juist de rand, waar mensen en organisaties met het netwerk verbinding leggen, dus letterlijk en figuurlijk dicht bij huis. ‘Ja, iedereen was doorgeslagen richting de cloud. Nu komen ze daar veelal weer op terug.’ Dat zegt André Hiddink, productmanager IT bij Rittal Nederland in Zevenaar. Rittal levert systemen voor behuizing, stroomverdeling, koeling en monitoring voor de IT (computerruimtes en datacenters) en de industrie (besturingskasten).
Micro-datacenters
‘Toen de cloud een jaar of acht geleden opkwam, bestond er eerst scepsis over het buiten de deur plaatsen van de IT-gegevens, maar de cloud heeft zich bewezen met een enorm goede infrastructuur en beschikbaarheid. De impact van de data die worden gegenereerd, is echter sterk gegroeid en de cloud kan daar slechts tot op zekere hoogte invulling aan geven. Als data het beleid van een bedrijf bepalen, is het dan handig om alle data in de cloud te hebben? Bedrijven zoeken nu driftig een evenwicht: wat kan in de cloud en wat houden ze thuis? De cloud is generiek, maar wil je iets specifieks, zoals high-end procescalculaties, dan kun je dat toch beter in eigen huis doen.’ Omdat industriële processen of medische operaties realtime moeten worden bestuurd, dus zonder de latency (vertraging) die een verbinding met de cloud altijd oplevert. Of omdat de security van medische gegevens (patiëntendossiers) of financiële data in de cloud en tijdens communicatie over het netwerk toch onvoldoende gegarandeerd lijkt te zijn.
Veel gaat alsnog naar de cloud, dus de eigen hardwarebehoefte (in afzonderlijke IT-ruimtes) kan met wel 70 procent afnemen, schat Hiddink. Rittal speelt er op in met hybride cloudoplossingen, waar microdatacenters bij horen. ‘Dat zijn compacte, gesloten behuizingen met efficiënte koeling, noodstroomvoorziening, blussing en monitoring, en ook nog eens geluidsisolerend. Daarmee kunnen bedrijven hun IT-infrastructuur flexibel inrichten en hoeven ze niet meer te investeren in die speciale IT-ruimtes. Zo gaan we naar een nieuwe edge.’
Decentrale intelligentie
Niet alleen voor de IT, ook voor de OT (operationele technologie) van de industrie bieden leveranciers steeds meer intelligente edge-producten. Zo introduceerde B&R vorig jaar compacte aandrijvingen met geïntegreerde versterker en besturing voor decentrale inzet, en krachtige industriële pc’s voor mobiele toepassingen. ‘Het zorgt ervoor dat centrale besturingskasten niet te groot worden en past in de voortschrijdende modularisering van machines en productielijnen. Die worden meer en meer opgebouwd uit standaardmodules die elk hun eigen intelligentie aan boord hebben, zodat de centrale besturingsopbouw en benodigde bekabeling bij assemblage beperkt blijven’, verklaart ceo Hans Wimmer. B&R levert edge-oplossingen op drie niveaus, vertelt Piet Tak, directeur van B&R Industriële Automatisering in Breda. Dat zijn Connect (i/o voor het oppikken van signalen uit al dan niet intelligente sensoren), Embedded (plc’s die data kunnen voorbewerken) en Controlling (industriële plc’s). Die industriële plc’s communiceren met de werkvloer voor het bewaken van processen en met bovenliggende systemen als MES en ERP voor de werkvloeroverstijgende besturing in de cloud.
‘Wil je iets specifieks, dan kun je dat toch beter in eigen huis doen’
Zo zijn edge computing en cloud computing geen concurrenten, stelt René Blaschke, productmanager voor industrieel IoT bij B&R. ‘Ze leven juist in symbiose met elkaar. In een internet of things (IoT) met miljoenen aansluitingen kan edge computing helpen om de complexiteit in de hand te houden.’ Daarbij verdwijnt volgens Blaschke het traditionele onderscheid tussen de IT en de OT. ‘Dat komt door de voortschrijdende digitalisering en de integratie van machines met connected sensoren en software.’
Security-huiver
Het toenemende aanbod van intelligente edge-producten helpt industriële mkb’ers, signaleert Tak. ‘Veel eindgebruikers staan nog wantrouwig tegenover de cloud. Ze kijken alleen naar hun interne bedrijfsvoering en willen met de buitenwereld slechts losse files delen. Willen ze in de toekomst toch verbinding met de cloud, dan kunnen wij met onze producten meegroeien in hun behoefte. Maar alles wat aan databewerking in de edge gebeurt, bespaart op de kosten voor datatransmissie naar en dataopslag in de cloud.’ En wil een machinebouwer toch onderhoud op afstand aanbieden, dan heeft B&R daar ook een oplossing voor. ‘Dat is de SiteManager, een kleine box die naast de plc op de machine wordt geplaatst en met een firewall en digitale toegangssleutels voorkomt dat iemand ongeoorloofd op een machine kan inbellen. Die SiteManager is ook te gebruiken voor het veilig uitvoeren van software-updates.’ Uiteindelijk ontkomt ook de mkb’er volgens Tak niet aan de cloud. ‘Als je in een keten zit en waarde wilt toevoegen, moet je snel kunnen beslissen op basis van data die worden gedeeld.’
Open cloud-engineeringplatform
Als het aan EPLAN ligt, gaat software voor (elektrotechnische) engineering naar de cloud. Dat stelt Harold van Waardenburg, tot 1 oktober 2019 directeur van EPLAN Nederland en nu director cloud business op het Duitse hoofdkantoor van EPLAN. ‘Mijn visie is dat in de productie veel edge computing zal plaatsvinden, maar dat we in de voorafgaande engineeringfase naar cloud computing gaan. Omdat er in de productie wel altijd toegang tot engineeringinformatie nodig is, zal de informatie-uitwisseling tussen cloud en edge goed geregeld moeten zijn.’
EPLAN heeft een open cloud-engineeringplatform ontwikkeld, waarop het al een aantal EPLAN-apps aanbiedt. Het EPLAN Data Portal, dat al tien jaar bestaat, wordt erin geïntegreerd. In de toekomst kunnen ook andere engineering serviceproviders er hun apps aanbieden. Op dit moment heeft EPLAN een hybride oplossing, waarin het platform samenwerkt met on premise EPLAN-software die nog niet allemaal voor cloudgebruik geschikt is.
In control
‘Dat gaat wel komen. Onze klanten kunnen nu hun ontwerpen maken op hun eigen EPLAN-systeem en die in de cloud delen met partners. Die kunnen de ontwerpen vervolgens in eigen huis bewerken en weer in de cloud plaatsen. Zo doen ze aan co-engineering. Klanten blijven in control over wat ze in een veilige omgeving willen delen en wat niet. Bijvoorbeeld anderen naar ontwerpen laten kijken zonder de onderliggende data te delen. Of snel deelschema’s, zoals voor een voedingscircuit of een motorschakeling, genereren vanuit online bibliotheken – als een laagdrempelige instap voor de automatisering van engineering.’ De hybride oplossing is een tussenvorm, benadrukt Van Waardenburg. ‘Wij zijn klaar voor de cloud als de klant er klaar voor is.’ Software gaat dus – als het aan EPLAN ligt – naar de cloud, veel hardware blijft in de edge en wordt daar steeds intelligenter.