Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) berichtte deze week dat de sterke economische groei van Nederland in 2018 vooral te danken is aan het toegenomen aantal gewerkte uren. Dit aantal nam met 2,4 procent toe. De arbeidsproductiviteit groeide echter met slechts 0,3 procent.
Insight:
Een economie kan groeien door meer uren te werken of door meer toegevoegde waarde te creëren per gewerkt uur. In reactie op de CBS-cijfers stelt Herwin Thole in Business Insider dan ook terecht dat de Nederlandse economie groeit door meer te werken, niet door slimmer te werken. Het CBS bericht verder: “In 2016 en 2017 was de toenemende werkgelegenheid ook al de motor van de Nederlandse economie. Sinds 2014 is de groei van de arbeidsproductiviteit gemiddeld lager dan in de periode voor de crisis.”
Deze constatering van het CBS is terecht en belangwekkend. Maar eigenlijk is dit nog maar het halve verhaal. De groei van de arbeidsproductiviteit neemt namelijk al decennialang gestaag af. In de jaren vijftig en zestig lag deze nog op 3,5 tot 4 procent per jaar. Vanaf de jaren zeventig tot aan de crisis van 2008 lag de productiviteitsgroei rond 1,5 procent. Sinds 2010 is het niet meer gelukt om meer dan 1 procent te realiseren en vorig jaar bedroeg de groei dus slechts 0,3 procent.
Dat heeft verregaande consequenties. Het CBS meldt dat het aantal banen in 2018 steeg tot een recordstand van 10,4 miljoen en dat de werkloosheid daalde tot het laagste niveau sinds 2008. De stijging van de lonen blijft daarbij ondanks de krapte op de arbeidsmarkt overigens zeer beperkt. Dat heeft alles met de achterblijvende productiviteit te maken, zo meldde het Centraal Planbureau eind vorig jaar.
Als de lijn van de afgelopen decennia zich voortzet, begint het erop te lijken dat economische groei alleen nog maar mogelijk is door meer te werken. Met zijn allen op de trapfiets en nog harder trappen bovendien, in plaats van iets intelligenters te bedenken. Dat is zorgelijk, want de beschikbaarheid van arbeid heeft grenzen, die in Nederland overigens al bijna zijn bereikt.
Meer informatie:
- CBS, Huishoudens dragen meest bij aan economische groei 2018
- Kasper Buiting, senior sector econoom, kasper.buiting@nl.abnamro.com
- ABN AMRO publicatie Nederlandse arbeidsproductiviteit ver boven Europees gemiddelde
- Link magazine: Thema arbeidsproductiviteit
