Elektriciteit is het levenselixer van de moderne samenleving. De IoT-revolutie vergroot die afhankelijkheid nog verder. Dat terwijl door verduurzaming van de opwekking de stroomvoorziening instabieler kan worden. ABB heeft daarom fors geïnvesteerd in het ontwikkelen van nieuwe technologie die de stroomvoorziening niet alleen efficiënter en duurzamer, maar ook betrouwbaarder en veiliger moet maken.
Dienstverlening biedt ‘belangrijkste kans’
ABB doet jaarlijks voor z’n vier divisies een r&d-investering van meer dan 1,5 miljard dollar, op een totaalomzet van 34 miljard, behaald in meer dan honderd landen, meldt cto Bazmi Husain. Een van de uitdagingen voor het Zweeds-Zwitserse concern is de snelle verduurzaming van de energieopwekking. Dagelijks worden er, volgens cijfers van de International Energy Agency, wereldwijd meer dan een half miljoen zonnepanelen geïnstalleerd. Dat terwijl de elektriciteitsbehoefte, mede door de digitalisering, tussen nu en 2040 met bijna zeventig procent zal groeien, zo voorspelt de International Energy Outlook 2016. ‘Alleen al dit jaar komen er meer dan veertig nieuwe modellen elektrische auto’s op de markt. En Volvo Buses heeft onlangs aangekondigd dat het op dit moment bezig is met de ontwikkeling van de laatste generatie dieselaangedreven bussen’, aldus Husain.
Hij signaleert twee, gelijktijdige revoluties. De ‘energierevolutie’ zorgt voor een sterk fluctuerend aanbod en kent een opwekking steeds vaker in woestijnen of op zee, op grote afstand van waar het verbruik plaatsvindt. En de ‘Industrie 4.0-revolutie’, inclusief virtual reality/augmented reality, de blockchain en talloze op het internet aangesloten apparaten, zal de vraag naar elektriciteit sterk vergroten. Deze twee snelle ontwikkelingen vergen veel nieuwe intelligentie van het ABB-concern – uitmondend in digitale technologie, van vermogensautomaten en schakelaars tot transformatoren, voor laag-, midden- en hoogspanningsnetwerken, en in toepassingen in alle markten waarin de onderneming actief is: Utility, Industry en Transport & Infrastructure.
Industrie 4.0
Industrie 4.0 zorgt ervoor dat digitale systemen, netwerkcommunicatie en grootschalige gegevensanalyses steeds verder integreren in de zakelijke en productieprocessen, die daardoor autonomer en efficiënter worden. In deze nieuwe wereld is een effectieve digitalisering de sleutel tot prestatieverbetering. ABB speelt daarop in met ABB Ability. Met dit aanbod combineert het digitale modules, apparatuur en oplossingen met digitaalgestuurde diensten, om zo een sprong voorwaarts te maken in industriële digitalisering. Tarak Mehta, directeur van ABB’s Electrification Products divisie, licht toe: ‘Op het gebied van stroomdistributie biedt de digitalisering ons een aantal belangrijke drijfveren: we moeten het voor onze klanten gemakkelijker maken om zaken met ons te doen. Daarbij maakt het niet uit of het gaat om de levering van digitale informatie of om hulpmiddelen voor productkeuze, configuratie en orderbeheer. Verder wordt een grotere functionaliteit verwacht, waaronder connectiviteit en integratie van producten en systemen. Hierdoor kunnen individuele oplossingen met hetzelfde ruimtebeslag meer bieden. Ten slotte, de belangrijkste kans: het bieden van externe diensten voor bewaking en preventief onderhoud die de productiviteit op een locatie of van een compleet elektrisch systeem verbeteren.’ Een voorbeeld van dat laatste is het ABB Ability Electrical Distribution Control System, een innovatief, cloud-computerplatform voor het bewaken, optimaliseren en bedienen van een elektrisch systeem (zie kader).
Energie-revolutie
ABB’s r&d-investeringen in verduurzaming van de energieopwekking hebben geresulteerd in een van de grootste industriële portfolio’s van omvormertechnologie voor zonne-energie, voor vermogensbereiken van enkele kW’s tot meerdere MW’s. De technologie wordt ondersteund door een uitgebreid pakket aan communicatie-, monitoring- en besturingsoplossingen, die speciaal zijn ontworpen om maximaal te profiteren van zonne-energie, schetst Giovanni Frassineti, hoofd afdeling zonne-energie bij ABB: ‘Wij zijn ervan overtuigd dat zonnetechnologie een toonaangevende duurzame energiebron is voor gedistribueerde stroomproductie en gebouwtoepassingen. Wij blijven daarom voortdurend investeren en innoveren in deze sector. Door gebruik te maken van de digitale mogelijkheden van ons bedrijf, als onderdeel van ABB Ability, ontwikkelen we binnen de markt toonaangevende pv-oplossingen en -productplatforms.’
Smart Lab
Veel van die nieuwe technologie staat uitgestald in het nog nieuwe Smart Lab van ABB in het Italiaanse Bergamo, in een regio waar de multinational een groot aantal fabrieken heeft. In de labruimte zijn op een levensgrote foto van een bestaande installatie een aantal nieuwe sensoren gemonteerd. ‘Door alle fluctuatie die duurzame-energiewinning met zich meebrengt, heeft een transformator veel meer te lijden’, vertelt productmarketingmanager Federico Monizza. ‘Dit instrument meet het niveau van de koelolie in het systeem en kan heel eenvoudig op een installatie van veertig jaar oud worden gemonteerd. Hetzelfde geldt voor deze sensor, die de hoeveelheid corrosiebeschermend gas in de olie meet.’
Hij wijst vervolgens op de blauwe lijnen op de vloer, die in een gymzaal niet zouden misstaan en van de ene middenspanningsverdeler naar de andere lopen. ‘Die geven symbolisch de middenspanningskabels weer. De verdelers zijn onderling draadloos of bedraad met elkaar verbonden, zodat de apparatuur onderling lokaal met elkaar kan communiceren en zo heel snel een uitval kan lokaliseren. Met als voordeel dat een storing in het netwerk dan beperkt kan blijven tot hooguit enkele straten in plaats van een complete wijk.’ Aldus Monizza, te midden van de nieuwste innovaties van ABB. ‘Dit lab is overigens niet alleen voor demonstratiedoeleinden, maar ook om samen met klanten specifieke oplossingen uit te ontwikkelen.’
Stroomonderbrekers met ogen en oren
ABB heeft met succes het ABB Ability Electrical Distribution Control System (EDCS) proefproject met het Italiaanse openbare waterbedrijf Consorzio di Bonifica Veronese (CBV) voltooid. Dit systeem helpt onderhoudstijd en operationele kosten van stroominstallaties aanzienlijk terug te brengen. Het EDCS, onderdeel van het digitale aanbod van ABB Ability, koppelt stroominstallaties met de cloud, waardoor klanten real-time informatie en historische trends ontvangen en zo de prestaties van hun volledige elektrische systeem kunnen verbeteren.
Het EDCS maakt gebruik van het Microsoft Azure-cloudplatform voor het verzamelen, verwerken en opslaan van gegevens. ‘Zo hebben we onze stroomonderbrekers ogen en oren gegeven. Met onze algoritmen kunnen we de besluitvorming van onze klanten ondersteunen, waarbij ze hun werkzaamheden via een intuïtieve online interface kunnen monitoren en beheren’, zegt ABB’s Tarak Mehta. ‘Dit project is een uitstekend voorbeeld van wat ABB Ability kan betekenen voor onze klanten. In lijn met onze Next Level Strategy kunnen we met behulp van het industriële internet of things installaties van onze klanten digitaliseren en zo hun totale bedrijfskosten en energieverbruik verminderen.’ Riccardo Tosi van CBV verwacht dat de operationele kosten met dertig procent en de onderhoudstijd met veertig procent zullen verminderen wanneer het EDCS volledig is geïmplementeerd.