We leven in een wereld van onbeperkte informatie. De techniek ontwikkelt zich met verbazingwekkende snelheid. Moeten we ons aanpassen aan robotisering en geautomatiseerde systemen die ons dreigen te vervangen? Zowel thuis als op het werk eisen een eindeloze reeks apparaten en Informatie-Technologie (IT) systemen onze aandacht op, iets wat de mens nooit eerder meegemaakt heeft, en waarvan het de vraag is of onze hersenen het allemaal wel kunnen verwerken.
Overbelasting van het brein
In een recente uitgave van Routledge nemen professor Anne Rutkowski (Tilburg University) en Carol Sanders (Association of Information Systems) uitgebreid de weinig onderzochte donkere kant (dark side) van de IT onder de loep, en de verstrekkende negatieve gevolgen ervan voor het individu, voor organisaties, en voor samenleving en maatschappij. Het onderwerp is zeer actueel. Denk aan de recente ontwikkelingen op het gebied van robotisering, zelfrijdende auto’s en kunstmatige intelligentie, die steeds meer functies van mensen overnemen. Dat er nadelen zijn, wordt nu zelfs onderkent door IT magnaten als Mark Zuckerberg (CEO Facebook) die het als zijn prioriteit in 2019 ziet een discussie aan te gaan over de invloed van IT op de maatschappij. Met een theoretische onderbouwing vanuit de cognitieve psychologie, vanuit management en informatiesystemen, en aanvullende ondersteuning in de vorm van case studies, definiëren en verkennen de auteurs de ‘overbelasting van het brein’.
De auteurs bespreken de negatieve gevolgen van de voortschrijdende techniek zoals die zich openbaren in werk dat overgenomen wordt door systemen of machines. De geavanceerde technologieën veroorzaken spanningen en conflicten tussen werk en gezinsleven, en in de structuur van organisaties en ondernemingen. Ze besteden daarbij ook aandacht aan de initiatieven die ontplooid zijn en worden om deze gevolgen te bestrijden, en stellen vervolgens benaderingen voor die de overbelasting door IT meetbaar in kaart brengen. Het boek is erop gericht om mensen beter toe te rusten in hun omgang met nieuwe technologieën, en eindigt met de vraag hoe IT-processen ons cognitieve functioneren kunnen helpen in plaats van verstoren.
prof. dr. A.F. (Anne) Rutkowski
Anne-Françoise Rutkowski is hoogleraar Management of Information aan Tilburg University. Het onderzoek van Rutkowski zit op het snijvlak van Information Management en psychologie. Ze doet onderzoek op het gebied van informatie overbelasting, besluitvorming, emotie, en de materialiteit van algoritmes. Haar onderzoek is gepubliceerd in Decision Support Systems, IEEE Computer, IEEE Software, Journal of Surgical Endoscopy, en MIS Quarterly.
Carol S. Saunders is is Vice-President Publicaties van de Association of Information Systems. Haar artikelen verschijnen in wetenschappelijke toptijdschriften op het gebied van management, informatiesystemen, informatica, en communicatie.
Anne Rutkowski & Carol Saunders: Emotional and Cognitive Overload. The Dark Side of Information Technology, Routledge 2018, 170 p., ISBN 9781138053359 fff
