Een nieuw ecosysteem opzetten waarin onderwijsinstellingen, hightechbedrijven en overheidsinstanties samen invulling geven aan vernieuwend techniekonderwijs. Die ambitie heeft de coöperatie FutureTec, die volgende maand formeel start. Op Brainport Industries Campus (BIC) in Eindhoven zijn de eerste resultaten van de samenwerking nu al zichtbaar.
‘Allemaal zeggen ze: “Hier moeten we een bijdrage aan leveren”‘
Technische vakken leren op verouderde machines? Bij Summa Techniek is dat binnenkort voltooid verleden tijd. Op haar nieuwe stek op de BIC krijgt de mbo-instelling toegang tot de allernieuwste verspaningsequipment en -processen. Kosteloos beschikbaar gesteld door de acht bedrijven die zich inmiddels in FutureTec hebben verenigd. Over anderhalf jaar, schat projectleider Arold Moonen in, komt daar state of the art equipment voor lassen, plaatwerk & constructie en voor mechatronica & automatisering bij. ‘Door uiteindelijk die werkpakketten samen te voegen, creëren we een Smart Factory, de fabriek van de toekomst’, zegt hij.
Partnerpaviljoen
Maar zo ver is het dus nog niet. De verspaningsequipment krijgt voorlopig een plek binnen de huidige verspaningsafdeling van Summa Techniek op de BIC. Later wordt een vervolgstap gezet naar het zogeheten partnerpaviljoen, een ruimte van 1.000 vierkante meter die goed zicht geeft op het Atrium, het centrale deel van de BIC. Moonen: ‘Er komen grote beeldschermen te hangen, waarop real life te zien is wat er op de machines gebeurt en welke stappen doorlopen moeten worden om smart industry te realiseren. Dat is uniek. Op vakbeurzen presenteren bedrijven zich afzonderlijk, elk op hun eigen vakgebied, hier doen we dat gezamenlijk. En iedereen mag komen kijken, ook jongeren en hun ouders. Dat helpt om de instroom in het techniekonderwijs, en daarmee ook in de hightech bedrijven, te vergroten. En daar doen we het uiteindelijk allemaal voor.’
Onderwijs-gerelateerd
FutureTec, waarvoor Arold Moonen en Hans van Brussel (ex-directeur van Teclab) het projectplan schreven, faciliteert. ‘Teclab bestaat als zodanig niet meer; die aanpak is ingedaald in het reguliere onderwijs van Summa College’, zegt Moonen, die commissaris van Teclab was en tevens voorzitter is van Brainport Industries College. FutureTec wil een nieuw ecosysteem ontwikkelen waarin onderwijs, bedrijven en overheid samen invulling geven aan vernieuwend techniekonderwijs. Onderwijs 4.0, noemt hij dat. ‘Elke partner wil een bijdrage leveren aan onderwijsvernieuwing, zodat het curriculum van de onderwijsinstelling – lees: Summa College – naadloos en duurzaam aansluit op de behoeften van de hightech industrie. In onze fabriek van de toekomst lossen we dus niet een tijdelijk capaciteitsprobleem van welk bedrijf dan ook op. Het moet altijd onderwijsgerelateerd zijn: onderwijs is het fundament.’
Samen voor hogere doel
De bedrijven die het FutureTec-model hebben omarmd – DMG MORI, Mitutoyo, Renishaw, ISCAR, HEIDENHAIN, Haimer, ERTEC en CNC-Consult – zijn allemaal op enigerlei wijze actief in de verspaningsbranche. Dat sommige deelnemers concurrent zijn van elkaar, is volgens Moonen geen probleem. ‘Van competitie of terughoudendheid is geen sprake. Alle staan op het standpunt: we stappen over onze schaduw heen en maken ons samen sterk voor dat hogere doel: het technische praktijkonderwijs naar een hoger plan tillen, zodat wij als hightech sector hier straks over meer en adequaat geschoolde vakkrachten beschikken.’
Theorie naar praktijk
Participant aan de onderwijskant is Summa College, dat met zijn techniekpoot Summa Techniek (zo’n 1.500 studenten) sinds afgelopen studiejaar op de BIC zit. ‘Ruim twee jaar geleden zei Summa-bestuursvoorzitter Antoine Wintels dat het beroepsonderwijs zich meer moet gaan richten op de behoeften van het bedrijfsleven’, vertelt Moonen. ‘Hij pleitte voor nauwe samenwerking, met Summa in de rol van verzorger van het onderwijs en het bedrijfsleven als aangever van de behoeften en medefinancier van state of the art equipment die voor adequaat en goed onderwijs noodzakelijk is. Saartje Janssen, sinds 2017 directeur techniek & procestechnologie van het Summa, zei eveneens: “We moeten het anders doen.” Dat heeft ertoe geleid dat de theorie, dus het onderwijs, fysiek naar een praktijkomgeving werd gebracht – voor een groot deel naar de BIC en de automotivetak naar de Automotive Campus in Helmond. FutureTec zorgt ervoor dat onderwijs en industrie ook op het gebied van onderwijsinnovatie dichter bij elkaar worden gebracht.’ De werving van arbeidspotentieel en opleidingsplaatsen ligt op het bordje van het Brainpost Industries College.
Leven lang leren
Het FutureTec-model zorgt voor korte lijnen. Docenten krijgen steun van de industriële deelnemers om zich de nieuwste technieken eigen te maken. En het Summa kan snel schakelen als zich nieuwe innovaties aandienen. ‘Om snel mensen op te leiden op een nieuwe machine’, zegt Moonen, ‘moeten die commerciële partijen erbij betrokken worden, want die hebben de content.’
FutureTec richt haar pijlen niet alleen op mbo- en straks misschien ook hbo- en wo-studenten, maar ook op vakmensen. ‘De equipment is ook beschikbaar voor bedrijven die hun medewerkers willen bijscholen. Veel bedrijven schaffen dure, complexe machines aan waarmee mensen dan wel moeten kunnen werken. DMG MORI traint klanten nu in een eigen academy in Duitsland, of bij de klant. Dat kan straks ook hier op de BIC, in eerste instantie met eigen trainers. Door parallel daaraan docenten van Summa op te leiden, kunnen die dat in tweede instantie gaan doen. Dat is een win-win.’
Een derde groep waarvoor FutureTec uitkomst kan bieden, zijn de zij-instromers. ‘Ik denk dat we met een UWV of andere publieke partij goede afspraken kunnen maken om die zij-instromers een vliegende start in de techniek te bezorgen. Goed opgeleide mensen zijn in deze sector levenslang verzekerd van een baan.’
Een volgende uitdaging is meer en andere bedrijven te vinden die als participant in FutureTec helpen om die twee andere werkpakketten handen en voeten te geven. Arold Moonen heeft al contact met een aantal partijen die daarvoor voelen. De ‘kwartiermakers’ voor het verspaningsstuk hebben er volgens hem absoluut geen spijt van te zijn ingestapt. ‘De ceo’s van DMG MORI, Mitutoyo en Haimer zijn op bezoek geweest en zeggen: “Hieraan moeten we een bijdrage leveren.” Als dit breed wordt opgepakt, worden we er uiteindelijk allemaal beter van.’
‘Oem’ers, doe mee’
De oem’ers in Brainportregio leveren nog geen bijdrage aan het FutureTec-initiatief, moet Arold Moonen tot zijn spijt bekennen. ‘Dat partijen als ASML, Thermo Fisher Scientific en Philips er baat bij hebben dat hun supply chain te allen tijde goed is opgeleid, staat buiten kijf. Dus vind ik, puur op persoonlijke titel, dat er ook bij die oem’ers een verantwoordelijkheid ligt om hier een bijdrage te leveren aan onderwijsinnovatie, in welke vorm dan ook. ASML zet engineers voor de klas, bedrijven als VDL doen intern veel aan training. Maar we moeten, denk ik, voorkomen dat Jan en alleman op eigen houtje scholen optuigen. Mijn advies is: bundel de krachten en middelen en werk gezamenlijk aan iets dat uniek is in de wereld.’
