Digitalisering en technologisering veranderen de komende jaren regio’s, steden en dorpen in de hele wereld en dus ook in Nederland. Om antwoord te geven op deze transitie, ondertekenden op donderdag 3 december 2020 staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) samen met minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid (JenV) de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’. Dit doen zij samen met bestuurders van 16 gemeenten en 2 provincies, een waterschap, 15 bedrijven en 14 maatschappelijke organisaties. De komende twee jaar pakken de partners twaalf complexe smartcity-vraagstukken op om de smart city verder te brengen.
Risico’s op het gebied van privacy en democratie
Door internet en technologische toepassingen worden objecten en gebruikers daarvan in de fysieke ruimte met elkaar verbonden tot een intelligent netwerk. Alles en iedereen kan met elkaar communiceren. Afstand wordt daardoor minder relevant en de samenleving veel flexibeler. Hierdoor ontstaan nieuwe kansen om steden duurzamer te maken. Maar het brengt ook risico’s op het gebied van privacy en democratie met zich mee. Om kansen te benutten en risico’s te vermijden, worden in deze City Deal goede afspraken gemaakt en nieuwe werkwijzen ontwikkeld. De deal richt zich op het veranderen van de processen die regio’s, steden en dorpen gebruiken bij het ontwerpen, inrichten, beheren en besturen. De City Deal wordt daarom ook genoemd in de Nationale Omgevingsvisie.
Niet allemaal zelf het wiel uitvinden
De City Deal ontwikkelt ten minste twaalf nieuwe instrumenten met als doel om processen te veranderen waarmee regio’s, steden en dorpen worden ontworpen, ingericht, beheerd en bestuurd. De instrumenten zijn haalbaar, schaalbaar en deelbaar, zodat ook andere steden ze kunnen benutten. En voldoen aan de Europese democratische waarden en bijdragen aan een leefbare stad zoals bedoeld in Sustainable Development Goal 11, vastgesteld door de Verenigde Naties en waarin staat dat steden inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam moeten worden. De instrumenten worden verzameld in een toolbox. Volgens Wim Willems, voorzitter van de bestuurlijke themagroep Smart City van de G40 en wethouder in Apeldoorn is dit een van de redenen waarom hij zo enthousiast is over de City Deal: “Als gemeenten optimaal willen profiteren van de kansen die digitalisering biedt, moeten ze samenwerken en niet allemaal zelf het wiel uitvinden. De City Deal biedt daartoe alle gelegenheid.”
Voorbeeld: burgermeetinitiatieven
Een voorbeeld hiervan zijn de tools die worden ontwikkeld rondom burgermeetinitiatieven. In tal van steden en dorpen doen burgers zelf luchtkwaliteitsmetingen, meten ze het geluid of houden ze het grondwater in de gaten. In de City Deal zoeken we uit hoe dit betrouwbare metingen oplevert. Hoe je omgaat met de data. En hoe je hier inwoners op een actieve wijze bij betrekt. Volgens Staatssecretaris Knops (BZK) is het een mooi voorbeeld van waar deze City Deal voor staat: “Met de ondertekening willen we nieuwe techniek zo inzetten dat we én kansen benutten én een betere leefomgeving krijgen, én dat we dat op een democratische manier doen.”
Partners City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’
De volgende overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties ondertekenen de City Deal: gemeente Almere, AM, gemeente Amersfoort, Amsterdam Smart City, gemeente Apeldoorn, Arcadis, Argaleo, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, BNA, BNSP, BPD Ontwikkeling, gemeente Breda, BTG, gemeente Capelle aan den IJssel, Civity, gemeente Den Haag, gemeente Deventer, DHM, Economic Board Utrecht, ELBA\REC, gemeente Enschede, FIWARE Foundation, FME, Future City Foundation, gemeente Heerlen, Heijmans, gemeente Helmond, gemeente ‘s-Hertogenbosch, ICTU, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het ministerie van Justitie en Veiligheid, Kadaster, Kennedy Van der Laan, gemeente Maastricht, NVTL, Provincie Overijssel, Over Morgen, Phbm, Platform31, Nationale Politie, Rijksvastgoedbedrijf, Stad Roeselare (België), gemeente Rotterdam, gemeente Sittard-Geleen, VodafoneZiggo, Waterschap Vallei en Veluwe, We-Consultants, WeCity, provincie Zuid-Holland, gemeente Zwolle. Deze City Deal wordt daarnaast gesteund door VNG en de Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven.
City Deals
De City Deals zijn onderdeel van Agenda Stad, het interbestuurlijke programma waarin steden, maatschappelijke partners en Rijksoverheid samenwerken aan het versterken van de innovatie van Nederlandse steden. City Deals hebben als doel innovatie aan te jagen. In City Deals leggen de betrokken partijen concrete afspraken met elkaar vast. In deze aanpak staat de inhoud centraal en werken de verschillende partijen samen op basis van gelijkwaardigheid. Voor meer informatie.
