De Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) wil Noord-Brabant circulair maken. Ze wil de sterke industrie in de provincie de transitie door laten maken van lineaire naar circulaire businessmodellen. Circulariteit is zo niet enkel interessant voor ecologische redenen, maar ook om de bestaanszekerheid van de industrie in de provincie te verzekeren.
Voor BOM toonden de voorbije woelige jaren zeer duidelijk dat circulariteit de toekomst heeft, zeker in een provincie als Noord-Brabant met een belangrijke maakindustrie. ‘Maakbedrijven hebben nu eenmaal grondstoffen, materialen en onderdelen nodig om te produceren’, stelt Jan Westra, businessdeveloper bij BOM. ‘Tot voor kort waren die vrij en relatief goedkoop beschikbaar op de wereldmarkt. Maar de afgelopen drie jaar ontstonden problemen door de coronacrisis, verstoringen in de globale aanvoerketens zoals de blokkade van het Suezkanaal, en de oorlog in Oekraïne. Aanvoer van grondstoffen is enorm belangrijk voor maakbedrijven. We moeten dus nadenken over hoe we ons tegen leveringsonzekerheid indekken. Sommige bedrijven zijn zelfs stilgevallen de voorbije jaren, dat willen we niet opnieuw meemaken.’
De 1-daagse masterclass vindt opnieuw plaats op woensdag 17 april en donderdag 3 oktober 2024. Aanmelden en informatie.
Westra richt zich specifiek op de machine- en apparatenbouw. Die sector bouwt waardevolle machines, die te snel aan het einde van hun levensduur komen. Een gemiste kans volgens BOM. ‘In de lineaire economie gaat er enorm veel waarde verloren’, stelt Westra. ‘Je moet constant grondstoffen en onderdelen inkopen om producten te produceren waarvan de levensduur vaak relatief kort is. De restwaarde van producten die je maakt, wordt al snel vrijwel nul. Ze worden op de ‘afvalhoop’ gegooid. Daar kan je recycleren, wat ook onder circulariteit valt.’ Maar het concept circulariteit omvat veel meer dan dat.’ Als een product op de schroothoop terechtkomt, verliest het al een groot deel van de waarde.’
Vanaf dag één
Hoe pak je dat concreet aan? Volgens Westra zijn er drie belangrijke opties voor circulariteit waarnaar bedrijven kunnen kijken. ‘Er is de beginning of life’, stelt hij. ‘Denk bij het ontwerp na over de materialen, samenstelling en levensduur van je product. Op die manier kun je zaken zoals hergebruik en remanufacturing al inbouwen vanaf dag één.’ Daarnaast kun je inzetten op dienstverlening. ‘Zo word je niet enkel afhankelijk van de verkoop van je producten, maar kun je ook inkomsten halen uit zaken zoals onderhoud en upgrades.’ Dat verhoogt op zijn beurt de levensduur van een product. ‘Ten slotte is er remanufacturing, waarbij je een product terughaalt aan het einde van de levensduur en vernieuwt zodat het weer de markt op kan.’
Voor heel wat bedrijven is het introduceren van diensten of remanufacturing een goede eerste stap naar circulariteit. ‘Er is nog een wereld te winnen in het dienstenaanbod van machinebouwers’, stelt Westra. ‘Dat kan bijvoorbeeld gaan over onderhoud, revisie of reserveonderdelen leveren. Op zo’n dienstverlening zijn de marges trouwens hoger, dus het is economisch ook erg aantrekkelijk. Daarnaast kun je aan remanufacturing doen, waar je machines van klanten terugneemt, ze repareert en update, om ze dan opnieuw te verkopen.’ Machinebouwers doen dat nog veel te weinig, volgens Westra. ‘Vaak hebben ze geen contact met hun klanten nadat ze de machine verkopen. Dat dit niet wordt gedaan, is een gemiste kans.’
Garanties
Westra heeft daarnaast tips om een remanufacturingproject van de grond te krijgen. ‘Begin klein’, raadt hij aan. ‘Kies gewoon een product, zoek op waar het zit en haal het terug. Dat hoeft niet onmiddellijk met een groot team mensen te gebeuren. Een kleine groep kan eens onderzoeken hoe de machine eraan toe is, en wat er moet gebeuren om alles terug in bedrijf te krijgen. Daarna kun je onderzoeken of je klanten hier interesse in hebben. Er zijn veel vooroordelen tegenover hergebruik en remanufacturing. Daarom moet je garanties kunnen geven. Dat kun je zelfs koppelen aan een dienstverleningscontract. Zo garandeer je dat de machine werkt en blijft werken.’
Om naar een circulaire maakindustrie te gaan, is er nog veel werk aan de winkel. Maar dat betekent ook dat er kansen zijn voor early adopters. ‘Negen van de tien bedrijven zijn hier nog niet serieus mee bezig’, stelt Westra. ‘Toch ligt er een enorm potentieel. Machinebouwers moeten leren om niet enkel geld te verdienen aan de tien machines die ze per jaar verkopen, maar ook aan de tweehonderd die ze de afgelopen twintig jaar verkochten.’
Meer weten over de kansen die remanufacturing een bedrijf kan bieden? Download de routekaart remanufacturing van BOM.
