Dagelijks verlaten grote aantallen busdeuren de fabriek van Ventura Systems in Bolsward. Ondanks de coronamaatregelen is de aanvoer van onderdelen nog steeds intact. Koffiedrinken doen productiemedewerkers tegenwoordig alleen. Posters door de hele fabriek herinneren aan het houden van afstand en op elke tafel staan desinfecterende gel en papieren zakdoekjes. ,,We gaan door tot alles piepend en krakend tot stilstand komt.’’
Heel Nederland werkt thuis. Ook de hightechbedrijven die lid zijn van het Innovatie Cluster Drachten(ICD). Hoe houden zij hun productie aan de gang? Lukt innoveren ook op afstand? En loopt de onderlinge samenwerking door? De komende weken publiceert het ICD regelmatig interviews met haar lid bedrijven. Om te horen hoe het met ze gaat. En met welke oplossingen of goede ideeën ze deze bijzondere periode doorkomen.
Overal staan zeep, zakdoekjes en desinfecterende gel. De pauze is afgeschaft en koffiedrinken mag, maar niet meer met elkaar. Ook carpoolen naar het werk is er niet meer bij. ,,Sinds maandag werken we in twee ploegen om de fysieke afstand tussen onze medewerkers nog verder te vergroten. Die afstand is op dit moment écht de oplossing en voor ons heilig’’, vertelt Bas de Nooijer, mede-eigenaar van Ventura Systems. ,,Veel jonge medewerkers beginnen ’s middags en kunnen dus eerst lekker uitslapen. Gelukkig neemt iedereen het serieus en werkt goed mee.’’
Voorkomen
Blij om af en toe zelf even naar buiten te kunnen is De Nooijer twee keer per week in de fabriek. Om medewerkers te ondersteunen en met eigen ogen te zien hoe het gaat. Sinds de strenge maatregelen om de verspreiding van het coronavirus aan banden te leggen werkt vrijwel het gehele kantoorpersoneel thuis. ,,Onze bezetting is minimaal. Er is altijd een engineer, een inkoper en enkele softwaremensen.’’ Ook de onderhoudsstaf is geminimaliseerd, want volledig thuisblijven kan niet. ,,Als er storingen zijn moeten er wel mensen beschikbaar zijn. De productie gaat immers gewoon door.’’ Naast het thuiswerken heeft De Nooijer met het crisis-MT maatregelen genomen om de productie veilig te stellen. In elk geval voorlopig. De operationele planning loopt door en ook worden er dagelijks besluiten genomen. ,,We managen van dag tot dag, want je moet er nu bovenop zitten. We willen doorgaan en niet tot stilstand komen. Toch zullen ook wij straks langzamer gaan, maar stilstand willen we echt voorkomen. Wie stilzit bevriest!’’
Ziekteverzuim
Die eerste week zag De Nooijer een toename van het ziekteverzuim tot maar liefst 30 procent. ,,Dat was vóór het grote strandweekend. Niemand wist goed raad met die beperkende maatregelen. Als het thuisfront onzeker is, werkt dat door op de werkvloer.’’
De Nooijer ziet medewerkers meer verantwoordelijkheid nemen, wat de productiviteit ten goede komt. ,,Die lijkt omhoog te gaan, zeker in de productie, daar is nu geen tijd meer voor gesprekjes en ander soortige afleiding.’’
Teamleiders zijn gaan nabellen. Veel medewerkers waren bang waren om besmet te raken. ,,Door onze maatregelen zakte het ziekteverzuim binnen een week naar 15 procent en nu zitten we op 8 procent. Hoger dan normaal, maar dat komt omdat iedereen met de bekende symptomen verplicht thuis moet blijven.’’ De leidinggevenden hebben dagelijks contact met hun medewerkers. ,,Als je elkaar niet ziet is het al gauw uit het oog uit het hart. Je moet actief blijven om je sociale werkomgeving in stand te houden. Daarom willen we dat iedereen van het kantoorpersoneel hier minimaal 1 keer per week is. Met in achtneming van de verplichte sociale afstand. Het is zo rustig op kantoor, dus dat lukt goed.’’ De Nooijer ziet medewerkers meer verantwoordelijkheid nemen, wat de productiviteit ten goede komt. ,,Die lijkt omhoog te gaan, zeker in de productie, daar is nu geen tijd meer voor gesprekjes en ander soortige afleiding.’’
Levensader
De fabriek draait door. Orders zijn naar voren gebracht en in korte tijd zijn extra voorraden van onderdelen aangelegd. De Nooijer benadrukt het nog maar eens. ,,Als wij stoppen, stopt het ook voor onze leveranciers. We zijn aan elkaar gebonden om het in stand te houden. De supply chain is een levensader door de industrie. Als er eentje tussenuit stapt, komt de hele ketting tot stilstand. Daarom moeten we door!’’ Meerdere busbouwers doen dat ook en die krijgen hun deuren gewoon geleverd. ,,Mijn vermoeden was dat voorraden snel zouden opraken en de onderdelenstroom allang tot stilstand was gekomen. Maar de enigen die niet door gaan zijn klanten die hun eigen fabriek sluiten. Niet door afstel, maar uitstel.’’ Dit blijken met name de grote concerns zoals MAN, Mercedes en Volvo. De Nooijer weet niet precies waarom. ,,Misschien is het de angst voor coronabesmetting op de werkvloer, maar het kan ook een kostenafweging zijn door gebruik te maken van overheidsmaatregelen. Het tijdelijk sluiten van een fabriek kan daardoor minder kostbaar zijn dan op halve kracht doordraaien.’’
Alternatieven
Voor zover er wat extra tijd is benut De Nooijer die met zijn team voor klussen die normaal wat moeilijker zijn in te passen. ,,De komende tijd richten we de productievloer anders in. Dat plan hadden we toch al en dat gaan we ook gewoon uitvoeren.’’ Ook is het een goed moment om leveranciers te evalueren die het best passen. ,,Je ziet welke overeind blijven en flexibel zijn en welke niet.’’ En nu is de tijd om na te denken over alternatieven. ,,We reizen veel. Ik vraag me echt af of dat straks nog wel nodig is nu we erachter komen dat we ook uitstekend online kunnen werken. Ons service- en aftermarketteam maakt instructievideo’s en verbeterde online documentatie. Bovendien zijn klanten blij met de onlinetrainingen. Zo houden we onze contacten warm voor als het straks weer normaler wordt.’’
Amerika
Nu in Azië het leven langzaam weer opstart ziet De Nooijer in Europa een gemengd beeld. ,,De piek van Europa gaan we pas in de komende weken ervaren.’’ Over Amerika maakt hij zich veel meer zorgen. ,,We hebben daar een fabriek die nog steeds open is. Ik verwacht dat er enorme restricties komen en dat alleen essentiële business mag doordraaien.’’ Amerika is volgens hem met spoed in een crisis beland. ,,Twee weken geleden was die was er ook al, maar werd het nog niet erkend. Nu houd ik mijn hart vast. We zien grote verschillen in aanpak tussen de centrale overheid en de staten. Zelfs op gemeentelijk niveau zijn er verschillende maatregelen. Voor Amerika wordt de crisis erg groot en dat heeft vooral te maken met het ontbreken van goed bestuur.’’ Iets zinnigs zeggen over de afloop kan hij niet. ,,We nemen besluiten op basis van de beschikbare informatie. Die is niet toereikend, dat weten we. Maar we kunnen en willen ons niet verschuilen achter ‘we weten het niet’. We gaan door tot alles piepend en krakend tot stilstand komt.’’ Een paar concurrenten zijn al dicht. Het is ook een beetje de eer om de fabriek open te houden. Bovendien is het goed voor de spirit. ,,Stel je voor dat we iedereen naar huis sturen, dan ontstaat er verslagenheid. Dat geldt voor ons allemaal. We willen deze periode juist gebruiken om er sterker uit te komen. Er zal ooit een post-coronatijdperk aanbreken.’’
Bron ICD Berend Henk Huizing
