‘Dat Mexicanen graag alles zouden uitstellen tot mañana, slaat nergens op’
Mexico wordt steeds interessanter voor de buitenlandse maakindustrie, vooral door de explosief groeiende automotive- en voedselsector. Ook voor het 
Nederlandse bedrijfsleven liggen er veel kansen, hoort Link Magazine van de ambassadeur ter plekke en van ondernemingen die de stap al gezet hebben.
- ‘Alle voorwaarden voor een sterke, stabiele groei zijn aanwezig.’
- ‘Er zijn Nederlandse bedrijven, maar het zou een tandje meer kunnen.’
- ’Mexico profiteert sterk van de centrale ligging.’
- ‘Trek naar Mexico is een trend die zich nog wel even doorzet.’
De groei van de Mexicaanse economie – een kleine drie procent – is dit jaar niet echt spectaculair. Maar schijn bedriegt, zegt de Nederlandse ambassadeur Dolf Hogewoning vanuit Mexico-Stad. ‘Mexico staat nu nog dertiende, maar zal op de langere termijn ongetwijfeld bij de top-tien van de wereldeconomieën horen. De potentie van het land is enorm. Dankzij de strategische ligging ten opzichte van de VS, Zuid-Amerika en China én door strategische keuzes van de laatste jaren. Mexico heeft de deuren wagenwijd opengezet en staatsmonopolies afgebroken en is zeer vriendelijk voor buitenlandse investeerders. Het is lid van NAFTA, heeft met 44 naties vergaande handelsakkoorden en neemt deel in TTIP (Transatlantic Trade & Investment Partnership, red.), het vrijhandelsakkoord waarover de EU en VS onderhandelen. Verder is fors geïnvesteerd in infrastructuur en onderwijs. Alle voorwaarden voor een sterke, stabiele groei zijn aanwezig.’
Besef groeit
Het besef dat er de laatste tien jaar veel is veranderd, is volgens Hogewoning nog niet wereldwijd ingedaald. Ook niet bij Nederlandse ondernemers. ‘Ik denk echt dat die kansen laten liggen. Ik zie grote auto- en voedselproducenten hier nieuwe fabrieken neerzetten en ondernemingen die hun productie van China naar Mexico verhuizen. Dat heeft alles te maken met de betaalbare lonen en het grote aanbod van goedopgeleide technici. Het land heeft een groot arbeidspotentieel, de mensen willen werken. Engineers, machinebouwers, toeleveranciers; hier kunnen veel partijen goed zakendoen. Nee, natuurlijk zit niet heel Nederland te slapen. Fokker, bijvoorbeeld, maakt in een grote fabriek in Chihuahua vleugels en andere vliegtuigdelen. Inalfa Roof Systems, Nederlandse fabrikant van autoschuifdaken, en Dooremalen Industries, actief in kunststofspuitgieten, zijn hier gevestigd. Maar het zou een tandje meer kunnen.’
De ambassadeur was in september betrokken bij een handelsmissie van 23 Nederlandse bedrijven, geleid door Lilianne Ploumen, minister voor buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking. ‘Dus ja, het besef groeit. Mexico heeft behoefte aan watermanagement, er moet geïnvesteerd worden in energie, infrastructuur en land- en tuinbouw. In de Golf liggen gigantische olievoorraden te wachten; de eerste concessies zijn vergeven en ik verwacht dat ook Shell volgend jaar gaat boren. Dat levert veel werk op voor de offshore, waar Nederland heel goed in is. Verder is het areaal tuinbouwkassen sterk gegroeid, onder meer met inbreng van Nederlandse kennis en kunde.’
Vooroordeel
Houdijk Holland, producent van sorteerlijnen voor koekjes, biscuits en crackers, is al ruim tien jaar actief in Mexico. De laatste vijf jaar is de business fors gegroeid, vertelt directeur Bart Houdijk. ‘Er zijn relatief veel fabrikanten op dat gebied. Ongetwijfeld mede vanwege de strategische ligging. Noord-Amerika is een grote afnemer en de vraag in Zuid-Amerika 
naar vooral crackers groeit sterk. Veel fabrieken zijn in handen van multinationals als Mondelez en Pepsico; grote klanten van ons die fors investeren in automatisering.’ Die komen dan min of meer automatisch terecht bij de Vlaardingse specialist in sorteerlijnen die tot 25.000 koekjes of crackers per minuut kunnen verwerken.
Ruim 95 procent van de in Nederland geproduceerde installaties exporteert Houdijk all over the world. ‘Een agent legt de contacten, waarna wij met de klant aan tafel gaan. Als we de order binnen hebben, bouwen we de installatie op maat. Die installeren we zelf, in Mexico samen met lokale contractors en monteurs. Montage en ingebruikname vergen al snel enkele maanden. Dan is goed samenwerken belangrijk. Dat lukt ook. Dat Mexicanen niet hard werken en graag alles uitstellen tot mañana, is een vooroordeel dat nergens op slaat. In het Mexicaanse bedrijfsleven heerst een Amerikaanse hands-on cultuur.’
Bart Houdijk verwacht er de komende jaren nog sterk te groeien. ‘Mexico is nu al ons grootse exportland buiten Europa. De economie blijft groeien en veel fabrieken zijn nog amper geautomatiseerd, dus daar liggen kansen, voor ons maar ook voor andere Nederlandse bedrijven. Zeker ook voor machinebouwers. Zelf ervaren we Mexico als een prettig land om zaken te doen. Er zijn geen handelsbarrières, van corruptie hebben wij nog geen last gehad. Uiteraard zijn er cultuurverschillen, maar er heerst een Amerikaanse sfeer die wij goed kennen. Enig minpunt is de criminaliteit; je moet goed op je veiligheid letten.’
Onderschatten
Van een haperende economische groei, zoals in de BRIC-landen, is in Mexico geen sprake, zegt Thomas Pehrson, tot voor kort adviseur van Festo Americas met Mexico als speciaal project. ‘Ik denk dat veel Nederlandse ondernemingen onderschatten wat er momenteel gaande is in Mexico. Vooral autofabrikanten en voedselproducenten investeren miljarden dollars in nieuwe fabrieken. Kia, Toyota, BMW, Audi, Opel, VW, Daimler, Ford, GM: allemaal zijn ze fabrieken aan het bouwen of hebben dat gedaan. Dat zijn dan complete dorpen met alle voorzieningen. Ronduit indrukwekkend.’ De stormachtige ontwikkelingen verbazen de voormalige topman van Festo Nederland en tegenwoordige ceo van Festo Greater China niet. ‘Mexico profiteert sterk van de centrale ligging. De infrastructuur is de laatste jaren sterk verbeterd en er is fors geïnvesteerd in de zeehavens die het land met Europa en Azië verbinden. Verder zijn er meer dan voldoende betaalbare arbeidskrachten.’
Voor het buitenlandse bedrijfsleven, zoals Nederlandse engineeringsbedrijven, machinebouwers en toeleveranciers, liggen er volop kansen, aldus Pehrson. ‘Ik zie ze ook wel landen, maar krijg toch het gevoel dat Mexico nog niet helemaal goed op het netvlies staat.’ Festo heeft daar geen last van. De ontwikkelaar en producent van elektrische en pneumatische aandrijvingen is er al veertig jaar actief. ‘We zijn er marktleider in pneumatiek en leveren vooral toe aan de automotive en food. Afgelopen jaar hebben we ruim 15 procent meer omzet geboekt; die lijn verwachten we door te trekken.’ Toch zag Festo zich genoodzaakt om onder zijn leiding de zaken anders aan te pakken. ‘Met alleen toeleverancier zijn red je het op de lange termijn niet. Waar mogelijk werken we op basis van het concept Total Cost of Ownership 2.0. Samenwerking met de opdrachtgever is daarin leidend. Innoveren kan alleen als je kennis deelt en je kwetsbaar opstelt. We willen in een vroeg stadium aan tafel met oem’ers bij de bouw en inrichting van de fabrieken. Ook leiden we mensen op zodat ze met onze machines kunnen omgaan. Onze organisatie in Mexico is daar nu klaar voor.’
Dichterbij
Rompa uit Tilburg, een van de oudste spuitgietbedrijven van Nederland, is sinds 2014 gevestigd in de regio Puebla. ‘Omdat klanten ons steeds weer vroegen om een vestiging dichterbij’, vertelt ceo Patrick Gerard. ‘Wij leveren onder meer spuitgietcomponenten toe aan automotive- en consumentenelektronicabedrijven. Juist in die sectoren zien we al jaren een trek naar Mexico; een trend die zich, verwacht ik, nog wel even doorzet. Zeker vanuit de VS is een verhuizing op gang gekomen, omdat in Mexico de loonkosten een stuk lager 
zijn. Wat Oost-Europa was voor West-Europese maakbedrijven, is Mexico nu voor de VS.’
Rompa (wereldwijd actief in spuitgieten en thermovormen) stapte vrij recent in een joint venture met TransNav, een spuitgieter van vooral grote componenten voor de automotive met z’n roots in de VS. ‘TransNav is al meer dan vijftien jaar actief in Mexico en kent de cultuur, de regels en de valkuilen. In het buitenland een volledig eigen vestiging starten is niet eenvoudig. Wij zijn ruim twintig jaar actief in China; ook daar hebben we voorzichtig opgebouwd. Nu hebben we er drie productievestigingen plus één in Hongkong, volledig in eigendom. Zo willen we het in Mexico ook aanpakken.’
Voorlopig huurt Rompa nog ruimte van TransNav. ‘We werken projectmatig. Pas als de opdracht ontvangen is, kopen we de benodigde machines en nemen we extra mensen aan. De eerste opdracht is binnen, een aantal trajecten loopt nog. Binnen vijf jaar willen we een eigen productiefaciliteit hebben met zo’n dertig spuitgietmachines en 200 mensen. Maar eerst leren we het klappen van de zweep bij TransNav. Hoewel het best meevalt met de corruptie en criminaliteit, heb je wel mensen nodig die je volledig kunt vertrouwen. Dan is een joint venture een goede oplossing. Wat is er tegen delen als je uiteindelijk stabieler uit de strijd komt?’
Businessminded
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) en de ambassade willen een actieve rol spelen om Nederlandse bedrijven naar Mexico te halen. ‘Er zijn legio opties’, aldus een woordvoerder. ‘Ook in personeelswerving, security, engineering, milieu. Wij zijn zeer businessminded. We hebben mensen die fulltime bezig zijn met ondernemers helpen. Zeker het mkb heeft daar behoefte aan. De taalbarrière, de andere cultuur en veiligheid zijn thema’s. Het beste is om goede partners te zoeken in Mexico en met Nederlandse ondernemers samen te werken. De ambassade en RVO.nl kunnen daarbij helpen.’
Mexico in cijfers
OESO-lidstaat Mexico heeft 125 miljoen inwoners. Het bruto binnenlands product was vorig jaar 1.283 miljard US dollar, per hoofd 16.776 US dollar. Nederlandse exporteerde in 2014 voor bijna 2,8 miljard euro aan goederen naar Mexico, de import bedroeg ruim 1,7 miljard. Nederlandse ondernemingen hebben er belangen ter waarde van 10,4 miljard euro (ultimo 2013).
Op de Doing Business-ranglijst van de Wereldbank (gemak van zakendoen in een land) staat Mexico 39e (NL 27e, Brazilië 120e, VS 17e). Op de Corruption Perception Index van Transparency International scoort Mexico een 103e positie (NL 8e, Brazilië 69e, VS 17e).
Wij hebben dit artikel gepubliceerd in Link magazine 6 2015
