Het jaar 2018 was druk voor de Nederlandse industrie. De omzet nam flink toe. Toch heeft ruim een op de drie (36 procent) de midden- en klein bedrijven de winstmarge in 2018 zien verslechteren. Dit blijkt uit een enquête onder 149 ondernemers in opdracht van ABN AMRO. De resultaten werden gisterenavond gepresenteerd op de Avond van de Maakindustrie in de Jaarbeurs te Utrecht door David Kemps, Sector banker Industrie.
De belangrijkste oorzaak van de verslechtering van de winstmarge zijn de gestegen personeelskosten (62 procent). Veel ondernemers hadden om aan de extra vraag te voldoen meer personeel nodig, dat echter veel duurder is geworden. De loongroei voor vast personeel viel met 2,4 procent nog wel mee, maar uitzendkrachten werden volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maar liefst 6,2 procent duurder. De personeelskosten liepen daarnaast op door overuren, meer verzuim en uitval van personeel. Van de bedrijven die de marge zagen verslechteren, noemt ruim een op de vijf (22 procent) de te hoge druk op het personeel als oorzaak.
Opleiding personeel en nieuwe verdienmodellen belangrijk
Ondernemers die hun winstmarge in 2018 wel op peil hebben gehouden, zetten in op drie belangrijke aspecten van de bedrijfsvoering: opleiding van personeel, nieuwe verdienmodellen en productie in lagelonenlanden.
• Allereerst blijken deze bedrijven vaker te investeren in het trainen en opleiden van hun medewerkers. Dat leidt vermoedelijk tot een hogere arbeidsproductiviteit. Daardoor kan meer geproduceerd worden zonder dat de personeelskosten uit de hand lopen.
• Een tweede factor is het gebruik van nieuwe verdienmodellen. Bedrijven die hun klanten naast producten ook diensten aanbieden, bijvoorbeeld reparaties en trainingen in het gebruik van hun product, wisten de winstmarge vaker te handhaven dan bedrijven die dat niet doen.
• De derde factor is productie in lagelonenlanden. Bedrijven die een deel van de productie in lagelonenlanden laten uitvoeren – al dan niet in een eigen fabriek – kunnen hun winstmarge in tijden van hoogconjunctuur beter op peil houden. Dit komt vermoedelijk doordat de extra kosten die gepaard gaan met het opvoeren van arbeidsintensief werk in die landen beperkt blijven.
• Uit het onderzoek blijkt ook dat bedrijven die de winstmarge op peil wisten te houden vaker willen investeren in het gebruik van duurzame grondstoffen, zoals grondstoffen met een keurmerk of gerecycled materiaal.
Aanbevelingen
Voor een gezonde winstmarge is het van belang om te investeren in een hogere arbeidsproductiviteit. Een hogere productiviteit wordt niet alleen bereikt met robotisering en digitalisering, maar tevens met het opleiden van personeel om bijvoorbeeld efficiënt met nieuwe technologie te kunnen werken. Ook loont het om strategisch na te denken over het uitbesteden van activiteiten met lage toegevoegde waarde. De meeste bedrijven die zich puur richten op productie en niets uitbesteden, kunnen de winstmarge moeilijker op peil houden.
Dit onderzoek is uitgevoerd door de ABN Amro in samenwerking met de Koninklijke Metaalunie, FPT-VIMAG, de Federatie NRK en de Jaarbeurs.
