Rusland wordt, nu het tot een militaire inval is overgegaan, geconfronteerd met enorme economische sancties opgelegd door de EU en de VS, waaronder een totaal verbod op de aankoop van Russisch staal. Daardoor vallen staalleveringen naar de EU nagenoeg compleet weg. Lex Coenen van Noviostaal, distributeur van coils (rollen), bandstaal en platen van onder andere weervast-, hoogsterkte- en slijtvast-staal, benadrukt dat hij de humanitaire crisis veel groter vindt dat de economische. Desgevraagd bevestigt hij evenwel dat de staalmarkt fors verstoord kan gaan worden door het wegvallen van leveringen uit Rusland en de Oekraïne. ‘In de Oekraïne staan vier fabrieken waar van erts onder meer plakken staal worden gemaakt. Ook in Rusland staat een aantal van deze bedrijven. Tezamen exporteren die jaarlijks voor circa 3 miljoen ton staal naar de EU. Dat lijkt afgezet tegen de totale EU-consumptie van staal van 150 miljoen ton per jaar niet veel. Maar de effecten kunnen desalniettemin groot zijn.’
Switch naar niet-Russisch staal vertraagt autoproductie
Want veel van dat Russische en Oekraïense staal gaat nu niet naar plaat- en (koud)bandwalserijen in allerlei landen in Europa voor verdere verwerking en dat zal de klanten daarvan gaan raken, duidt Coenen. ‘Het Russische NLMK bijvoorbeeld (goed voor een vijfde van de Russische staalproductie, red.) verwerkt onder andere staal uit hun land in hun platenwalserijen in Denemarken en Italië, bij hun coilproductie in België en in hun coilverzinkerij in Frankrijk. Ook in Polen, Roemenië, Slowakije en Hongarije zitten afnemers van Russisch en Oekraïens staal en ijzererts. De aanvoer daarnaartoe komt mogelijk helemaal stil te liggen en dus kunnen zij hun Europese klanten niet bedienen. Daaronder leveranciers van de automotive waardoor onderdelen niet of pas later geproduceerd kunnen worden en waardoor dus de autoproductie vertraging op kan lopen. En dat treft een sector die al maanden te lijden heeft van het tekort aan halfgeleiders. Natuurlijk is het voor de verbruikers mogelijk te switchen naar staal uit andere landen binnen of buiten de EU, maar voordat je die producten binnen hebt ben je zo zes tot tien weken verder.’
Crisis kost omzet, maar ‘ellende voor Okraïne veel groter’
Het Nederlandse Tata Steel zal niet direct door het wegvallen van aanvoer uit Rusland en Oekraïne geraakt worden omdat de hoogoven in IJmuiden het ijzererts betrekt uit andere landen, waaronder Brazilië, denkt Coenen. Dat geldt niet voor zijn eigen Noviostaal. ‘Wij hebben begin dit jaar al geanticipeerd op dit militaire conflict dat nu gaande is en zijn toen gestopt met invoer vanuit Rusland en de Oekraïne, normaal gesproken 8 tot 10 procent van onze inkoop. Elders inkopen is niet zomaar mogelijk, dus deze crisis zal ons op korte termijn misschien wat omzet kosten. Maar onze bedrijfseconomische problemen vallen natuurlijk volkomen in het niet bij de ellende die de mensen daar nu meemaken en waarvan we hopen dat die snel over zal zijn.’
