THEMA Hightech versterkt midtech, en vice versa
Wereldwijd groeit de middenklasse die zich op gezette tijden een stuk vlees kan veroorloven. Dus willen slachterijen een steeds hogere productie, onder 
steeds hygiënischer, beter gecontroleerde condities. Het roodvleessegment kent al slachterijen die twintig uur per etmaal operationeel zijn. En die per lijn 1.600 varkens per uur slachten, met steeds meer vleesopbrengst. Op slachtlijnen van MPS Meat Processing Systems, met Yaskawa-robots voor het slachtwerk. Slachten is hightech geworden.
Bij MPS in Lichtenvoorde, onderdeel van het IJslandse Marel, werken zo’n 450 mensen aan het ontwikkelen, bouwen en testen van complete slachtlijnen. Van oplossingen voor de verdoving tot en met de logistiek en waterzuivering. Om de groei en eisen van de markt te kunnen bijbenen, is veel geïnvesteerd in robotisering. De afgelopen tien jaar is slachten een hightech proces geworden, met een steeds belangrijkere rol voor robots. Yaskawa-robots, afkomstig uit de flexibel geautomatiseerde automotive, melden inkoopmanager Martijn Middelhuis en r&d-manager Tom Jacobs van MPS.
MPS en Yaskawa maken het slachten steeds ‘smarter’
‘Maar anders dan Clio’s en Mini’s is ieder varken uniek. Daarom maken onze systemen van elk dier een 3D-scan. De visiondata worden razendsnel omgezet in stuurinformatie voor de verschillende, parallel werkende robots. Zo weten die waar ze voor het openen van de buik de snede moeten beginnen en eindigen’, vertelt Jacobs. ‘Een delicaat werkje: snij je iets te diep dan raakt het mes de darmen en wordt het vlees besmet’, vult Middelhuis aan. ‘Omdat wij alles van het slachtproces weten, hebben we die flexibele automatiseringsslag, samen met de Yaskawa-engineers, kunnen maken.’
Taakverdeling
In de taakverdeling tussen de twee zorgt Yaskawa voor de zes-assige robots, inclusief de besturingssoftware. En het levert de servomotoren en besturing voor de drie tot vijf assen die MPS toevoegt. Die extra assen zitten bijvoorbeeld in de door MPS ontwikkelde revolving twintool buikopener: het eerste mes snijdt het varken open en draait dan de kap erachter in, waar het wordt gereinigd. Intussen is het tweede mes te voorschijn gedraaid en met het volgende varken bezig. ‘Dat voorkomt dat bacteriën van het ene op het andere dier worden overgedragen’, legt Jacobs uit. ‘Deze tool hebben wij volledig in huis ontwikkeld. Op onze specificatie levert Yaskawa precies de hoognauwkeurige servomotoren met bijbehorende besturingssoftware. Zo is voor alle handelingen exact het juiste vermogen voorhanden en worden die zo snel mogelijk uitgevoerd.’
Robuust
Exact de juiste hard- en software leveren; die kwaliteit is een van de redenen waarom MPS een aantal jaren geleden met Yaskawa in zee ging. Jacobs: ‘Voorheen bouwden en programmeerden wij onze eigen drie-assige robots helemaal zelf. Totdat de zes-assige robot van Yaskawa beschikbaar kwam. Door hun ervaringen in de automobielindustrie was dat een goed doorontwikkeld product dat meer kon. Zo kunnen hun robots al werkend goed met de lopende band meebewegen. En ook nog goedkoper, omdat Yaskawa zijn ontwikkelkosten over veel grotere aantallen kan verdelen.’ En ze zijn heel robuust en betrouwbaar, vervolgt Middelhuis. ‘Heel belangrijk, want als er tienduizend varkens staan te wachten, kun je stilstand absoluut niet gebruiken.’ Ook telt dat Yaskawa wereldwijd service levert. ‘Onze klanten zitten ook overal.’
Anusboor
Nog smarter
Slachten is dus al hightech, maar het moet nog smarter. Jacobs: ‘De huidige visiontechnologie heeft bijvoorbeeld moeite het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes te zien. Maar je wilt niet dat de testikels doorsneden worden. Die technologie zijn we aan het verbeteren. Ook willen we de data die onze systemen nu al verzamelen, bijvoorbeeld over de exacte verhouding vet en soorten vlees, beschikbaar maken voor onze klanten. Met die informatie kan het slachthuis veel nauwkeuriger afrekenen met de veehouder.’ Een andere in afstemming met Yaskawa ingezette ontwikkeling betreft de anusboor. ‘Een vijf-assige twintool, bedoeld om de anus los te snijden en het ingewandenpakket te scheiden van het vlees. Daarbij mag niets mis gaan: als de darmen beschadigd worden, kan het vlees besmet raken.’
MPS in Lichtenvoorde scoort zeventig procent van zijn omzet met lijnen voor de varkens- en runderslacht. ‘In het rundersegment wordt het slachten zelf nog met de hand gedaan en liggen de productieaantallen nog veel lager, op pakweg tachtig stuks per uur. Maar ook die markt zal met robots gaan automatiseren’, verwachten Middelhuis en Jacobs. Een nieuwe groeimarkt gloort.
Nieuwe robots voor nieuwe markten
De samenwerking tussen MPS en Yaskawa startte in 2010, met een pilot waarbij een industriële robot werd ingezet in een slachtlijn, verhaalt Eddie Mennen, directeur van Yaskawa Benelux. ‘Onze eerste ervaring in deze markt. In de beginfase was onzeker of de robots goed bestand zouden zijn tegen het vochtige milieu vol agressieve reinigingsmiddelen. Maar dat is best goed uitgepakt. Toch is op dat punt nog wel winst te behalen, bijvoorbeeld door de metalen delen zoveel mogelijk in rvs uit te voeren en de aandrijvingen te voorzien van een goede, beschermende behuizing. Maar dan moet nog wel een oplossing worden ontwikkeld voor de warmtehuishouding. Door de relatief beperkte aantallen robots in deze markt is daarvoor nu echter nog geen geschikte businesscase.’ Misschien komt dat in de toekomst anders te liggen, want de slachterijwereld is een stevige groeimarkt. Yaskawa bouwt nu voor MPS gestandaardiseerde robots. Dat geldt voor de hardware en ook voor de besturingssoftware. Zoals conveyor tracking, dat tijdens het snijwerk meebewegen met de band mogelijk maakt. ‘Die functie hebben we eerder voor de grootschaliger packaging- en handlingmarkt ontwikkeld.’ Dat er op termijn hard- of software ontwikkeld wordt speciaal voor slachterijen, sluit Mennen gezien de potentie van die markt niet uit. ‘Robots werken volledig controleerbaar en veel nauwkeuriger. Daardoor snijdt een robot meer vlees van een dier en verminderen hygiëneproblemen. Eerder al hebben wij MPS de robots voor de buikopener en de nekknipper geleverd. En in MPS’ karkassplitter, onlangs op de markt gebracht, verrichten twee van onze robots de bewerking – samen en synchroon. Mogelijk kan straks ook het fijnere werk, zoals het ontbotten van kleinere stukken vlees, gerobotiseerd worden.’ Daarvoor zou Yaskawa dan kleinere robots kunnen ontwikkelen en leveren die hun weg vinden naar de vis- en kippenslachtindustrie.
links
