Ben Ainslie
Bij Bermuda moet het volgend jaar juni gebeuren. Dan wil het Britse zeilteam, Land Rover Bar team, onder leiding van schipper Ben Ainslie na 166 jaar de prestigieuze America’s Cup terugveroveren op de VS. Ruim tachtig miljoen pond (!) mag het realiseren van de droom kosten; een project met in het hart de meest innovatieve hightech catamaran ooit gebouwd. Achter de schermen tekent Siemens voor een hoofdrol.
Vliegende catamaran moet America’s Cup terughalen naar Engeland
Er valt een bijna plechtige sfeer deze bewolkte zomerochtend op de kade van de Engelse marinestad Portsmouth. De discussies over de Brexit verstommen even. Omzichtig wordt het gitzwarte onderdeel van de catamaran van het Land Rover Bar team naar buiten gereden. Een hijskraan laat de 25 meter hoge mast in de houder schuiven, het gevaarte glijdt het water in en de zeskoppige bemanning gaat aan boord. Een korte groet en weg is het Britse topzeilteam voor de zoveelste keiharde training. In het kielzog twee motorboten met begeleidende teams die elke handeling en manoeuvre nauwkeurig vastleggen.
Testboot 3 van team Land Rover Bar ‘vliegt’.
De uitgenodigde journalisten wordt verzocht niet te fotograferen en dat is een gebod als het gezelschap even later een rondleiding krijgt in het gebouw waar de catamaran elke dag weer veilig wordt opgeborgen. Een gloednieuw gebouw van staal en glas, vier verdiepingen hoog, met werkplaatsen, labs, ontwerpstudio’s, simulatoren, testruimtes voor materialen en een state-of-the-art fitnesscentrum voor de zeilers. Dit is het zenuwcentrum waar het Britse team Land Rover Bar al meer dan een jaar werkt aan de ultieme catamaran. Een proces van voortdurend aanpassen, verbeteren, veranderen, simuleren en testen. Van de rompen van puur carbon en glasvezel tot en met het allerkleinste van de honderden componenten. In totaal zijn 120 specialisten betrokken bij het project.
Revanche
De kosten zijn begroot op tachtig miljoen Britse ponden. En dat mag ook wat meer worden, want geld speelt blijkbaar geen rol als het gaat om het winnen van de America’s Cup, beaamt ceo Martin Whitmarsh
Martin Whitmarsh
van het Britse team. Hij vertelt nog maar eens het verhaal van de eerste zeilwedstrijd voor jachten rond het eiland Wight in 1851, waar een Amerikaans schip met de eer en de cup ging strijken. En niet één keer lukte het de Britten om in de volgende 33 versies revanche te nemen, in tegenstelling tot onder meer de Australiërs. In de 35e editie moet het raak zijn. ‘In de zeilsport is de America’s Cup vergelijkbaar met de Formule 1 of het WK voetbal’, legt hij uit. ‘Het is ons inderdaad gelukt om voldoende partners en sponsors te vinden om deze keer het Amerikaanse team heel serieus uit te dagen. Schipper Ben Ainslie speelt uiteraard een belangrijke rol. Hij won in 2013 met het Amerikaanse Oracle-team de cup. Nu komt hij uit voor ons, voor Engeland, en heeft een topteam samengesteld.’ Om te kunnen winnen, moet dat team kunnen beschikken over de beste boot. ‘Vanzelfsprekend. Natuurlijk is tachtig miljoen pond een groot bedrag, maar er is voldoende draagvlak. De helft van het bedrag leggen vaste partners op tafel, de andere helft komt van sponsoring en uit de sportwereld zelf.’
Robin Hancock
Ambitieus
Een van de partners is Siemens Engeland. ‘Ben Ainslie zelf kwam mij op een goede dag begin 2014 vragen of we wilden instappen’, vertelt Robin Hancock, vice president en managing director Siemens PLM Software Engeland. ‘Het werden meerdere lange gesprekken. Hij heeft me weten te vangen met zijn verhaal. Dat was uitstekend onderbouwd en erg ambitieus. Dit team is gedreven, de organisatie rondom is perfect en ik geloof in de kansen op de overwinning. Maar daarmee had ik mijn bazen nog niet overtuigd. Siemens wil zich ook in de sportwereld laten zien, maar is heel kritisch. We zijn tot de conclusie gekomen dat deze zeilrace vooral een technologierace is. En dat past bij Siemens. We hebben immers ook designprogramma’s voor vliegtuigen, zeeschepen en onderzeeërs. Stuk voor stuk schaalbaar en eindeloos uit te breiden. Uiteindelijk is gekozen voor een partnership en geen sponsorship. Onze Product Lifecycle Management-software is uitermate geschikt voor het ontwikkelen van deze superboot en geeft ons weer feedback voor verbeteringen en aanpassingen. De concurrentiestrijd in de softwarewereld is hard. Klanten zoeken flexibiliteit, kortere doorlooptijd en maatwerk. Dat vergt ook van ons voortdurend beter worden.’
Time-to-market te verkorten
De Siemens PLM-software is onderdeel van de Digital Enterprise Software Suite met Teamcenter als digitale backbone. Duizenden bedrijven wereldwijd gebruiken die al om de productieprocessen in de complete keten te stroomlijnen en de time-to-market te verkorten. Ook Land Rover BAR koos uiteindelijk voor deze optie. ‘Omdat in dit project tijd een belangrijke factor is. Uiteindelijk waren er precies dertig maanden beschikbaar. Weinig, want het is een ingewikkeld proces. Er moest een team van technici en ontwerpers worden geformeerd, een gebouw neergezet en ingericht én natuurlijk een boot gebouwd vanaf scratch. Daarvoor is PLM uitermate geschikt. Goede software is cruciaal. Terugkijkend ben ik erg onder de indruk van de prestaties van dit team. De nieuwe boot is in december gereed.’
Vliegen
Hancock overdrijft niet met de term ‘vanaf scratch’. Na de laatste race van 2013 zijn de spelregels drastisch veranderd en verruimd, waardoor er een ander soort zeilen is ontstaan. De boten glijden niet langer over en door het water maar vliegen, legt ontwerper Simon Schofield uit. ‘Met behulp van een handmatig aangedreven hydraulisch systeem, de zeilen en de wind is het de uitdaging om over het water te vliegen. Daarbij mag je niet te veel ‘opstijgen’, want dan flip je en knal je op het water of in het ergste geval op zijn kant. Waardoor je snelheid verliest en waarschijnlijk ook de wedstrijd. We zoeken dus naar het optimum om twintig minuten lang in de lucht te blijven, net zolang een race duurt. Alle onderdelen van de boot en de handelingen van de bemanning hebben invloed. Elke vierkante meter zeil, gewicht van de dragers, vorm van de zwaarden; echt alles speelt een rol.’
“Siemens Cloud for Industry”
Programma’s
Het bouwen van de boot begint op de 3D-tekentafels. Vervolgens is het een kwestie van prototyping, testen, aanpassen en veranderen. ‘We gebruiken daarvoor verschillende softwarepakketten van Siemens’, verklaart cto Andy Claughton van Land Rover Bar. ‘Simulatie- en tekenprogramma’s en software voor de aansturing van 3D-printers en andere machines om componenten mee te produceren. Ook hier is snelheid belangrijk. Onderdelen veranderen van vorm of gewicht. Het team wil snel de effecten zien. De kracht van Teamcenter is dat alle disciplines met elkaar zijn verbonden en geïntegreerd werken, aan één model. Veranderingen en de effecten daarvan zijn direct zichtbaar.’ Uiteraard worden alle aanpassingen direct in de praktijk getest. ‘Ik en de andere zeilers zijn geen ingenieurs’, aldus Ben Ainslie, meervoudig winnaar van Olympisch zeilgoud. ‘We gaan het water op en proberen uit te zoeken of de boot zich anders gedraagt na een aanpassing: sneller of langzamer, beter te beheersen? We delen onze bevindingen met de ingenieurs. Met onze feedback gaan ze opnieuw aan de slag.’
Mission control
Naast de terugkoppeling van de zeilers volgt een heus mission control center elke trainingstocht. Een of twee boten leggen zo veel mogelijk vast op video. Ceo Martin Whitmarsh: ‘In het control center wordt de informatie van vele honderden sensoren uitgelezen en verwerkt. Die feedback vergelijken we weer met de prestaties van de boot en de ervaringen van de zeilers. Na bestudering en overleg wordt het ontwerp weer virtueel aangepast en gesimuleerd en vervolgens voeren we fysieke veranderingen door.’
Digitale backbone van Siemens
Andy Claughton
De boot die deze zomerochtend voor Portsmouth zijn ‘vlieguren’ maakt, is het vierde prototype. De eerste twee testboten worden tentoongesteld, de derde gebruikt voor zeilwedstrijden. De vierde dient als basis voor de wedstrijdboot. De contouren zijn gereed, maar pottenkijkers worden nog geweerd. Cto Andy Claughton heeft er alle vertrouwen in dat de boot op 27 december kan worden gepresenteerd, precies 150 dagen voor de kwalificatieraces. ‘Het partnership met Siemens speelt een wezenlijke rol. Met de speciale softwarepakketten kunnen we snel en efficiënt werken, simulaties worden direct zichtbaar. Alle processen zijn op elkaar afgestemd, alle data zitten in één database. De digitale backbone van Siemens is solide en onmisbaar. We verfijnen voortdurend en elke keer winnen we iets in snelheid, beheersbaarheid en veiligheid.’
Industrie 4.0, dataverwerking is dit revolutionair.
Siemens Engeland investeert fors in het project Land Rover Bar. Directe opbrengsten in harde pecunia staan niet voorop. Brian Holliday, managing director van de Digital Factory van Siemens in Engeland, wijst op de marketingwaarde. ‘Dit project heeft een positieve uitstraling, zeker als de cup wordt gewonnen. Het is een showcase. Daarnaast kunnen we hiermee ook zelf beter worden. Onze ingenieurs komen regelmatig op bezoek en gebruiken de ervaringen en kennis om de software te verbeteren en aan te passen. Zeker in dataverwerking is dit revolutionair, heel veel informatie komt samen op één platform. Dat is ook de toekomst voor de Industrie 4.0 waarin het internet of things en big data een steeds grotere rol gaan spelen. Als Siemens willen we voorop blijven lopen. Dit project past daarin perfect.’
Energie
Robin Hancock van Siemens trekt het nog iets verder. ‘Wij zijn ook actief in de energiesector. In de scheepvaart is nog een hoop te winnen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik. Deze nieuwe manier van zeilen en kijk op aërodynamica en meetkunde kan wellicht nieuwe inzichten bieden. Dus behalve de showcase en positieve publiciteit die dit project opleveren, leren we er veel van.’
Het optimisme in het Britse kamp is groot, maar winst is allerminst zeker. Concurrent Oracle bouwt in de VS aan een nieuwe boot. ‘Klopt’, erkent zeilteam-ceo Martin Whitmarsh. ‘Het is zelfs nog niet zeker dat we Oracle mogen uitdagen. Daarvoor moeten we eerst afrekenen met enkele concurrenten in de voorrondes. Maar we gaan er voor en willen in juni bij Bermuda die cup eindelijk terughalen naar Engeland.’ En als het niet lukt, zijn dan tachtig miljoen pond verdampt? ‘Nee, we blijven hier in Portsmouth de zeilsport innoveren. Dit is een duurzame onderneming met een kostbaar partnernetwerk. Op een dag willen we hier in deze baai de cup verdedigen.’
Buitenkant
Siemens zelf zal dan hooguit op de achtergrond zichtbaar zijn. Het logo prijkt niet op de catamaran. ‘De eer is aan de zeilers’, besluit Robin Hancock, ‘daar gaat het uiteindelijk om. Aan de buitenkant zie je ons niet. Ik durf wel te stellen dat de boot anders en beter presteert.’
Siemens MindSphere
De Siemens PLM software die het Land Rover Bar team gebruikt, is onderdeel van de Digital Enterprise Software Suite. Siemens heeft de afgelopen vijftien jaar die suite voortdurend uitgebreid en deze biedt nu een uitgebreid palet aan geïntegreerde softwaregebaseerde oplossingen met Teamcenter als digitale backbone.
Nieuw is MindSphere. Dat wordt nog niet toegepast bij Land Rover Bar, maar ontwikkelt zich de komende jaren steeds verder als open ecosysteem voor onder meer preventief onderhoud, energiedatamanagement of optimalisatie van productiemiddelen. Zo kunnen machinebouwers en fabrieken het platform gebruiken om wereldwijd hun machinepark te monitoren op onderhoud en nieuwe businessmodellen te ontwikkelen.
