Terugkijkend op de afgelopen twee jaar wil Tanja van Truijen, commercieel directeur bij Protonic, eigenlijk niet spreken van een crisis. De vraag bleef en was in sommige sectoren eerder meer dan minder. Wel vormt de toeleverketen – zonder meer – een uitdaging. Wanneer het aanbod stokt, is communicatie met klanten, leveranciers en fabrikanten essentieel, net als inkoop. ‘Inmiddels speuren vier inkopers samen met r&d de hele wereld af. Als ik dankzij die gigantische effort toch kan blijven leveren, is het dat wel waard.’
Normaal betaal je 1 euro, nu 50, maar dan kan de klant wel uitleveren’
Protonic in Zwaag ontwikkelt en produceert elektronica voor een slimme aansturing van machines, instrumenten en apparaten in uiteenlopende markten, waaronder de industrie, agrotechniek, medische technologie, automotive en energie & infrastructuur. Markten waar de componententekorten zich laten voelen. ‘In het begin dacht ik dat corona de wereld zou gaan veranderen, maar de files staan er weer en we kopen weer in China in. Terwijl fabrieken daar, nu de kolencentrales gesloten zijn, maar enkele uren per dag energietoevoer hebben. De vraag blijft, maar het aanbod stagneert.’ Inkoop is dan ook enorm in belang toegenomen. ‘Eerst hadden we twee mensen, dat zijn er inmiddels vier die samen met r&d de hele wereld afspeuren naar alternatieven. Dat vergt enorm veel werk; de effort die we daarin steken, is gigantisch.’
Nummertje trekken
Protonic zelf heeft met name last van schaarste aan processoren, aan geheugen- en vermogenscomponenten. ‘Fabrikanten moeten eerst nog een half miljoen componenten uitleveren aan de automotive, daarna ben jij aan de beurt. Het is net als bij de slager een nummertje trekken. En natuurlijk leggen de automotive en een bedrijf als ASML orders ook al twee, drie jaar van tevoren vast. Als een klant zich dan zes maanden van tevoren bij mij meldt, sta ik achter in de rij’, stelt Van Truijen, die ook vraagtekens plaatst bij die grote vraag. ‘Iedereen schreeuwt: we hebben het nu nodig, maar er zijn natuurlijk niet in één keer 1 miljard mensen bij gekomen. Dus kijk naar wat je nú moet leveren en wat je daar op dit moment voor nodig hebt.’
Bandstop voorkomen
Dus is veel communicatie met klanten, leveranciers en fabrikanten essentieel om te kijken of er iets te regelen valt, zodat klanten niet in de problemen raken. ‘Als familiebedrijf zijn wij van oudsher creatief en flexibel. We onderzoeken wat klanten nodig hebben en wanneer, om hier en daar een bandstop te voorkomen. Want een componentje van vijf euro gaat uiteindelijk wel in een landbouwmachine van een paar ton.’
Dat Protonic begin 2021 investeerde in een nieuw machinepark, betaalt zich nu uit. ‘We kunnen snel omschakelen, kleine series produceren zonder dat er veel tijd verloren gaat. En als er ineens toch onderdelen binnenkomen, kunnen we dankzij de snellere machines ook sneller produceren en leveren.’
Link magazine editie februari 2022 thema Supply-security, dealen met het (volgende) opzweepeffect. Lees Link digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Kiezen uit twee kwaden
Hoewel de uitlevering begin vorig jaar wel enigszins stagneerde, zie je dat over een geheel niet terug, aldus Van Truijen. ‘Sommige leveringen in januari zijn verschoven naar februari of maart, andere klanten hebben helemaal niks gevoeld’, zegt ze. ‘Voor een board met 100 componenten komen er 95 gewoon langs de normale weg binnen op de gevraagde datum – als je maar vroegtijdig bestelt. Voor de resterende wijken we uit naar een andere leverancier. Of we zoeken een alternatief, soms door te re-designen. Of gaan in zee met een broker. Dankzij die aanpak hebben we 79 van de 80 projecten af kunnen ronden.’ Een kwestie van uit twee kwaden het beste kiezen. ‘Normaal betaal je 1 euro voor een component, via een broker 50 euro, dat weet je van tevoren. Maar dan hebben we binnen een week die component in huis en kunnen we produceren. Dan kan de klant alsnog die machine uitleveren. Dus opteert hij daarvoor, want we willen geen van allen stilstaan.’
Ergste komt nog?
Dat Protonic er goed voor staat, is mede te danken aan de vooruitziende blik van het hoofd inkoop. ‘Die voorspelde in oktober 2019 al tekorten, dus toen hebben we voor een aantal producten anderhalf jaar van tevoren besteld. En toen corona uitbrak hebben we op eigen kosten verder geïnvesteerd in voorraden. We hebben liever voorraad liggen dan nu duur in te moeten kopen.’ Om er lachend aan toe te voegen: ‘En ik kan ze natuurlijk ook altijd nog duur verkopen.’
Desondanks bekruipt Van Truijen soms het gevoel dat het ergste qua toeleverproblematiek nog moet komen. ‘Afgelopen tijd is heel veel uit bestaande voorraden geleverd, die zijn nu op. Bij elke component dat ik intoets voor Q2 en Q3 2022, krijg ik nul, gebaseerd op de huidige productie. Daarom blijven we goed vooruitkijken, met de klant communiceren en zo snel mogelijk bestellen.’
