De robotisering in de moderne maakindustrie is niet te stuiten. Onvermoeibare en steeds slimmere apparaten sleutelen de meest ingewikkelde producten in elkaar en kleden daarmee de factor arbeid uit. De Duitse fabrikant Schunk speelt in de ontwikkelingen een cruciale rol: het bedrijf maakt onder meer de grijpsystemen en toebehoren voor robots. En die moeten bij voorkeur net zo veel kunnen als… menselijke ‘handjes’.
Van tomaat tot motorblok
Harry Kortwijk legt een vuistdikke catalogus op tafel in zijn kantoor te ’s-Hertogenbosch. ‘Kijk’, zegt de general manager van Schunk Nederland, ‘hierin staan alle producten die wij produceren en toeleveren aan onze relaties over de hele wereld. Voor de leek is een robot een robot, maar als je iets scherper kijkt dan zie je dat de robotgrijpers eigenlijk de belangrijkste onderdelen zijn. Het zijn de ‘handjes’ en de ‘voetjes’ van de robots, die de robots slimmer en functioneler maken. Deze handjes moeten de onderdelen vastpakken, draaien, verplaatsen en op de juiste plek positioneren. Daar mag niets misgaan, anders ligt het productieproces stil. Onze klanten stellen allemaal andere eisen; de verschillende specificaties zijn haast ontelbaar. Hetzelfde geldt voor de opspanning van een werkstuk. De juiste opspanning is bepalend voor het uiteindelijke eindresultaat. De bewerkingen vereisen een uiterste precisie, vaak tot op de micrometer nauwkeurig.’
Robotgrijpers bestaan: hydraulische, pneumatische en elektrische.
Even bladeren door de catalogus leert dat er grofweg drie categorieën robotgrijpers bestaan: hydraulische, pneumatische en elektrische. ‘De elektrische variant wint snel terrein’, weet Kortwijk. ‘Elektrisch aangestuurde robotgrijpers hebben als groot voordeel dat ze vrij programmeerbaar zijn in klemkracht, grijperslag en sluitsnelheid. Daarom worden ze ook wel intelligente grijpers genoemd. Elke producent zoekt naar betere constructiemethodes om kleinere en krachtigere grijpers te kunnen produceren. Hierbij speelt ruimtewinst en kostenbesparing een grote rol. Dit om beter te concurreren met bijvoorbeeld lagelonenlanden en Azië. Daarvoor automatiseer en robotiseer je immers.’
Lange tijd richtte het in 1945 door Friedrich Schunk opgerichte bedrijf zich als productontwikkelaar en toeleverancier op vooral de metaalindustrie in Duitsland. De tweede generatie specialiseerde zich al snel in de productie van automatiseringscomponenten en opspansystemen. Nu is het bedrijf wereldwijd actief in vijftig landen. In de omgeving van Stuttgart staan drie fabrieken waar de verschillende onderdelen en configuraties worden geproduceerd. De productielocaties in de VS en China beleveren de Amerikaanse en Aziatische markten. In totaal heeft de onderneming ongeveer 3.500 mensen op de loonlijst en overstijgt de jaaromzet de half miljard euro.
Trend
‘We blijven groeien. Wereldwijd, maar zeker ook in Europa en Nederland. Productiebedrijven hebben de laatste jaren fors ingezet op automatisering en robotisering. Die trend zet alleen maar door. De machinebouw, verpakkingsindustrie, voedingsbranche, automotive, vliegtuigbouw, metaal – geen enkele sector kan het zich permitteren om niet te automatiseren.’
De robots moeten steeds meer kunnen en precies op dat gebied speelt Schunk een bepalende rol. ‘Bij Schunk werken 120 mensen op de afdeling R&D’, vertelt Harry Kortwijk. ‘Zij worden geacht elk jaar minstens twintig innovaties te ontwikkelen. Moeilijk? Uitdagingen te over. Onze clamping and gripping producten worden constant verbeterd of vernieuwd om te kunnen voldoen aan de wensen en eisen van onze huidige en toekomstige relaties. Ze moeten lichter worden en tegelijk meer gewicht kunnen oppakken. Anderzijds is precisie belangrijk. Of snelheid. Onze ingenieurs zijn altijd op zoek naar het beste materiaal. Constructies kunnen altijd anders. Het is nogal een verschil of je een motorblok wilt optillen van een paar honderd kilo of een tomaat heel voorzichtig in een bakje wilt laten glijden. Sommige bedrijven willen langere ‘grijpervingers’ om speciale bewerkingen te kunnen uitvoeren, andere eisen weer meer flexibiliteit in beweging. Net als bij een mensenhand, ja.’
Zo vroeg mogelijk
Schunk levert in Nederland zijn automatiseringscomponenten voornamelijk aan de bekende robotfabrikanten, system integrators en eindklanten. ‘Heel vaak zitten we al in de ontwerpfase bij onze relaties aan tafel. Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk te onderzoeken of een gewenste configuratie wel mogelijk is. Vrijwel altijd vinden we samen een oplossing. Innoveren is de enige manier om marktleider te blijven. Goed voorbeeld is de opkomst van de 3D-printer. Iedereen heeft het er nu over, terwijl wij al jaren geleden zijn ingestapt met het produceren van grijperonderdelen door middel van 3D-printing.’
