De machine wordt momenteel in 25 Nederlandse boerenbedrijven getest.
Perslucht is al dertig jaar de core business van Q Plus, specialist in pneumatiek in Sliedrecht. Toen veehouders vroegen om een compressor die droge lucht geeft en bestand is tegen de nadelige effecten van de agressieve omgeving, ging Q Plus de uitdaging aan. Het innovatieve resultaat is MelQ MQ-Compressor.
Innovatie in perslucht voor melkveehouderijen
Veel melkveehouders zijn afhankelijk van perslucht in hun primaire proces. Het wordt onder meer ingezet voor melken met melkrobots en het bedienen van de hekken die de koeien toegang geven tot de melkput. Hoewel boeren doorgaans in de categorie kleine verbruikers vallen, stellen de omstandigheden in een boerenbedrijf wel hoge eisen aan de kwaliteit van perslucht. Denk aan negatieve invloeden zoals de buitentemperatuur, de luchtvochtigheid en de aanwezigheid van ammoniak.
We willen hiermee de boer ontlasten in het onderhoud op de machine’
Al decennialang heeft Q Plus met het oog op de omstandigheden op een boerderij, componenten van pneumatiek verbeterd en aangepast voor robuuste en duurzame inzet. Toen aan de componentenkant de optimale samenstelling was bereikt, zette het bedrijf de volgende stap: verbetering van de kwaliteit van de te gebruiken perslucht. Die ontwikkeling heeft geleid tot een nieuw product, een compressor speciaal voor melkveehouders: MelQ MQ-Compressor.
Schone droge lucht
‘Acht jaar geleden zijn we begonnen de lucht die compressoren ingaat, te drogen en te filteren,’ zegt Serge Bertens, directeur van Q Plus. ‘Natte perslucht spoelt namelijk de smering uit een compressor weg, waardoor storingen ontstaan.’ Eén manier om lucht te drogen is de koeldroger, die relatief zuinig in energiegebruik is en niet duur in aanschaf. Het nadeel van de koeldroger is dat het vocht in lucht alsnog condenseert, wanneer de systeemtemperatuur onder de 3 graden Celsius komt. Dat heet in jargon het dauwpunt. In boerenbedrijven komt de temperatuur regelmatig onder die temperatuur.
Dauwpuntsturing
Het probleem van de condensatie kan ondervangen worden met een zogeheten adsorptiedroger, die met korrels waterdamp uit de lucht haalt. Deze droger kan lucht tot -40 graden Celsius drogen, zodat er later geen condens vrijkomt. Het nadeel van dit type droger is dat het apparaat duurder in aanschaf is en 15 tot 20 procent verlies van de opgewekte perslucht geeft tijdens het drogingsproces. De MQ-Compressor combineert beide systemen voor luchtdroging. Met een omgevingstemperatuur-sensor en een module voor dauwpuntsturing beslist de machine zelf welk systeem voor droging actief is. Op dagen kouder dan 3 graden de adsorptiedroger, op warmere dagen alleen de koeldroger.
Het hart van de machine is een compressor die geen olie bevat. ‘Olie in een compressor zorgt voor smering, koeling en afdichting,’ zegt Bertens. ‘Wanneer condenswater in de olie van een compressor terecht komt, kan die olie zijn werk niet meer goed doen, met alle mogelijke gevolgen van dien. Daar komt bij dat olie in een compressor om meer onderhoud vraagt dan een compressor zonder olie.’
Notificatie van storingen vooraf
Meestal staat een compressor in een technische ruimte, waar je er niet direct zicht op hebt. ‘Daar ga je pas kijken op het moment dat er iets aan de hand is’, zegt Bertens. Om storingen of uitval voor te zijn, is de MQ-Compressor uitgerust met een IoT-module, die via een portal de boer of de dealerorganisatie die het onderhoud doet, via sms of e-mail een bericht stuurt als er iets mis is, of mis dreigt te gaan met de persluchtinstallatie. Bertens: ‘Dat kan een compressor-storing zijn, maar ook abnormale afnames door bijvoorbeeld lekkage in het systeem. Dat maakt dit tot een betrouwbare bron voor perslucht in boerenbedrijven.’
Link magazine december 2024/januari 2025. Thema: Maakbaar, Schaalbaar en Duurzaam. Vraag exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
De machine wordt momenteel in 25 Nederlandse boerenbedrijven getest. ‘De resultaten van de tests zijn goed’, zegt Bertens. ‘Natuurlijk willen we alle kinderziektes uit het systeem hebben voordat we er de markt mee opgaan. Dat gaat dit jaar gebeuren. De compressoren worden geïnstalleerd en onderhouden door dealers, die ook andere apparatuur aan boeren levert, zoals melkrobots, koelmachines en vacuümpompen.’ Dat onderhoud omvat het jaarlijks vervangen van drie filters. Na 8.000 draaiuren moet in het compressorblok een aantal ringen worden vervangen, wat met 2000 tot 3000 draaiuren per jaar, eens in de drie of vier jaar moet gebeuren.
Plug & Play
Een van die gebruikers is Peter Hilhorst, die een melkveehouderij heeft in het Drentse Een. De machine staat er nog maar kort, maar doet het tot nu toe prima, zegt Hilhorst. ‘Een eerdere compressor had na 20.000 uur een vastloper. We gebruiken sinds 2011 twee A4 melkrobots van Lely, in 2021 zijn we overgestapt op 2 A5 melkrobots en de compressor draait nu 2 tot 3 uur per dag. Het voordeel is dat alles in één systeem zit, inclusief droger, en dat er maar heel weinig onderhoud aan de machine nodig is. Het is plug & play en een monteur heeft de drukvariaties ingesteld. Het is in mijn ogen een goed concept en Q Plus heeft er een goed verhaal bij.’ Hilhorst heeft de app van de MelQ nog niet gedownload, maar gaat dat wel doen. ‘Wanneer zich een storing voordoet, kan ik snel met de app zien of de compressor daar een rol in speelt. Dat is handig.’
Meer dan dozenschuiver
Bertens vertelt dat de ontwikkeling van de MQ-Compressor technisch gemotiveerd is. ‘Deze machine is best high tech voor de lage capaciteit die gevraagd wordt. In de industrie worden grote machines gebruikt met heel veel vermogen. Daar zitten droging- en filterstraten achter. Dat concept hebben we vertaald naar een kleine robuuste machine. We willen hiermee de boer ontlasten in het onderhoud op de machine en zorgen voor een stabiele bron van goede perslucht. En laten zien dat we meer zijn dan een dozenschuiver.’ Het is de eerste keer dat Q Plus op deze schaal met eigen engineering een nieuw product op de markt zet. Bertens: ‘Een idee hebben is één ding. Maar een competitieve en conservatieve markt enthousiast maken voor een innovatief product is een fantastische uitdaging die we graag aangaan.’
