Robots werken steeds vaker samen met mensen. Van alleen repeterende taken binnen een afgebakend productieproces is geen sprake meer. Handelingen worden complexer, wat vraagt om een aanpak waarin technologie, industrie en praktijk samenkomen. Die brede blik zorgt voor concrete resultaten, zo bleek eind maart in Eindhoven tijdens de maxon Robotics Day van aandrijfspecialist maxon. Wel is sneller innoveren nodig, wil Europa bijblijven. ‘Kom van die eilandjes af.’
- – ‘Het steeds beter lukt om de modellen te trainen voor meer intelligentie.’
- – ‘Onbemande robots worden onmisbaar, als integraal onderdeel van onze samenleving.’
- – ‘Snel anticiperen is cruciaal.’
- – ‘Het lijkt alsof we de noodzaak van sneller innoveren niet altijd zien.’
maxon Robotics Day benadrukt belang multidisciplinaire aanpak
Hoe de toekomst er exact uitziet weet ook Iwan de Waard niet. Maar, zo houdt hij zijn publiek voor: trends zeggen veel – vooral als ze daadwerkelijk uitkomen. In 2011 werd voorspeld dat één chip uiteindelijk meer transistors omvat dan de hersenen van één persoon aan neuronen. Inmiddels is het al zover. En waar het nu heengaat: in 2045 overstijgt het aantal transistors de hoeveelheid neuronen van alle mensen wereldwijd. ‘Of het daadwerkelijk gebeurt? De trend houdt het in elk geval nog wel even vol, waardoor het steeds beter lukt om de modellen te trainen voor meer intelligentie in de robots.’
‘Robots komen steeds vaker onder de mensen’
De Waard is oprichter en directeur development van ExRobotics, waarover dadelijk meer. Laat hij eerst meer vertellen over de groeiende impact van robotica, bijvoorbeeld bij Amazon. Wereldwijd zijn in de warehouses 750 duizend robots actief, terwijl er 1,5 miljoen mensen werken. De verhouding van 1 op 2 geldt alleen voor Amazon, beseft De Waard. ‘Maar waarom zou die straks niet veel breder worden toegepast? Deze verhouding wordt onze toekomst, het gaat razendsnel. Amazon heeft zelfs al een volledig gerobotiseerde lijn voor de productie van robots.’
Veertig experts bijeen
Een event als hier in Eindhoven is volgens De Waard dan ook relevant. Samen met nog zo’n veertig experts doet hij deze middag mee aan de Robotics Day van aandrijfspecialist maxon, dat uit de aanmeldingen vooraf aan het event de gasten heeft geselecteerd. Kennisdeling van robotica is waar het vandaag om gaat, in de zaal van Motion Experience in het centrum van de stad. De genodigden komen uit het bedrijfsleven en onderwijs en zijn hier naast een netwerkborrel ook voor meerdere sprekers. Een van hen is De Waard, die met ExRobotics is gespecialiseerd in inspectie en onderhoud van onbemande robots in de productieomgeving van petrochemie en olie.
Hoe dat laatste in de praktijk werkt, blijkt wanneer hij tijdens zijn verhaal online verbinding maakt met een collega, die vervolgens de user interface van een robot toont. Terwijl de autonome unit op rupsbanden realtime rondrijdt in een testfabriek, vertelt De Waard over de training via een digital twin. In een virtuele simulatieomgeving komen data van de robots samen met algoritmes, om zo de software te testen, te verbeteren en weer te gebruiken in de robot. Zie het dus als een wisselwerking tussen realiteit en virtueel, waarbij de impact van AI zich meer en meer laat zien. ‘De theorie achter de algoritmes is er al sinds de jaren zestig. Waar het al die tijd aan ontbrak, is de rekenkracht. Die neemt nu een hoge vlucht.’
Denk holistisch
Onbemande robots zoals die van ExRobotics hebben de toekomst, vertelt even later Abeje Mersha, lector unmanned robotic systems aan Hogeschool Saxion. ‘Sterker, onbemande robots worden onmisbaar, als integraal onderdeel van onze samenleving. We kunnen er allerlei uitdagingen van onze maatschappij mee beantwoorden.’ Bang zijn voor banenverlies? ‘Welnee, robots zijn er om ons te helpen. Ze nemen taken over die gevaarlijk, zwaar of ongezond zijn voor mensen, zodat die zich kunnen richten op veiligere en meer waardevolle werkzaamheden.’ Waar het volgens de lector om gaat, is dat we verder kijken dan naar alleen de technologie. ‘Maak robots onderdeel van een holistische aanpak, koppel de ontwikkeling aan concrete marktvragen.’
‘Breng initiatieven samen, werk toe naar standaardisatie’
Zelf doet Mersha dat ook. Zo’n tien jaar geleden omvatte zijn onderzoeksgroep nog vier parttimers, inmiddels zijn er meer dan vijfenveertig medewerkers aan verbonden. De groei zit er nog altijd in, vertelt hij, wat alleen kan door marktgedreven praktijkgericht onderzoek. Zie bijvoorbeeld de samenwerking met de brandweer, die voor het blussen van branden in parkeergarages aanloopt tegen het mogelijke ontploffingsgevaar van elektrische auto’s. Mersha’s groep heeft er een verkenningsrobot voor ontwikkeld, net als een autonome drone die gericht een beginnende brand kan blussen. De technologie oogt indrukwekkend, maar nogmaals: ‘Met alleen de technologie maakt robotica geen impact. Juist die holistische aanpak, inclusief mensen en organisatie samen met technologie, is cruciaal voor succes.’
Masterclass Smart Customization / Configure to Order 8 mei en 6 november 2025. Aanmelden john.vanginkel@linkmagazine.nl
Ervaringen uit voetbal
De concrete link met de praktijk is er ook bij Tech United. Dat bestaat als multidisciplinair team uit (oud-)studenten, PhD’s en medewerkers van de Technische Universiteit Eindhoven en richt zich op de ontwikkeling van robotica. Werktuigbouwkunde, elektrotechniek, algoritmes: de input komt vanuit vele kanten voor onder meer de eigen voetbalrobot. Het team heeft er al meerdere toernooien mee gewonnen, al staat dat voor de leden niet voorop. Belangrijker is de kennis die ze opdoen en delen met onder meer andere teams, vertelt Ruben Beumer – promovendus binnen de roboticagroep van de faculteit werktuigbouwkunde – deze middag aan de zaal. Technische tekeningen zijn bijvoorbeeld beschikbaar via de eigen site, waar ook links naar de open-source software staan. Zo moeten innovatie en development een extra boost krijgen, terwijl Tech United zelf werkt aan een nieuwe versie van de voetbalrobot. ‘Denk daarbij aan bewegingsmechanismes en regeltechniek, maar zeker ook aan vision. Ging de perceptie door een robot voorheen via onder andere kleurfiltering met vorm en beeld, nu geven neural networks de input.’
Zo wordt Tech Uniteds voetbalrobot alsmaar intelligenter. Niet alleen tijdens de samenwerking met andere robots, maar ook in de reactie op bewegingen van robots van de tegenstander. Bovendien verleggen de teams steeds meer de focus naar het voetballen tegen en mét mensen, wat gelijke tred houdt met de vele toepassingen buiten het voetbalveld. ‘Robots komen steeds vaker onder de mensen’, zegt Beumer. ‘Repeterend werk verschuift naar meer variërende handelingen, zoals bijvoorbeeld in de landbouw. De rol van robotica groeit, vooral met mobiele toepassingen.’
Snel anticiperen gevraagd
Dat laatste merkt ook Alessandro Forino, die leiding geeft aan maxon Robotic Drive Systems. Als vierde en laatste spreker van de Robotics Day beschrijft hij onder meer de trend van steeds veelzijdigere toepassingen van robotica. ‘Vragen van klanten worden specifieker. Dat vraagt van ons om een andere rol. We zijn niet meer zozeer een fabrikant van componenten, maar vooral een producent van systemen. We staan directer in contact met de klant, komen samen tot hun specifieke motor. Bovendien doen we dat relatief snel, doordat we voor de ontwikkeling en productie alles in huis hebben.’
Met maxons aanpak valt er voor de klant een technologische drempel weg, benadrukt Forino. ‘Toch is dit voor ons ook uitdagend. De concurrentie is groot, wat betekent dat we de prijs en keuze van features scherp tegen elkaar moeten afwegen. Dat lukt – de vraag is momenteel hoger dan we kunnen produceren – maar klantspecifiek betekent dat we ons product telkens flexibel genoeg moeten aanpassen. Snel anticiperen is cruciaal.’
Link magazine februari/maart 2025. Thema: Artificial Intelligence als onderdeel van je processen. Vraag exemplaar op met de ranking van De Makers Top 100. Vraag een exemplaar aan bij Mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Bij ExRobotics hebben ze maxons klantbenadering zelf ervaren, vertelt Iwan de Waard eerder die dag. ‘Onze vorige motorgearbox gaf wat issues, waarna maxon voor ons een nieuwe versie met de juiste aanpassingen heeft ontwikkeld. Ook konden we de box vlot integreren in onze robots. Dat pakte goed uit; op zulke momenten merk je goed het verschil tussen een fabrikant en een dozenschuiver.’
Slagkracht nodig
De samenwerking met maxon is volgens De Waard een mooi voorbeeld van hoe het volgens hem op grotere schaal zou moeten gaan. ‘We leunen in Europa te veel achterover. De consument omarmt innovatie weliswaar snel, maar de bedrijvigheid blijft achter. Wet- en regelgeving spelen uiteraard een rol, maar het lijkt alsof we de noodzaak van sneller innoveren niet altijd zien – alsof het nu allemaal al goed genoeg gaat.’
Intussen lopen we volgens De Waard achter op ontwikkelingen in de Verenigde Staten en Azië, waar de wereldwijde technologie wordt ontwikkeld en opgestuwd door vooral grotere concerns. Die zijn kapitaalkrachtig, en juist hun slagkracht is een belangrijke factor, weet ook Abeje Mersha. ‘Willen projecten goed van de grond komen, dan moeten we massa creëren. Ook hier in Nederland, met z’n vele mkb-bedrijven. Kom van de eilandjes af, ontwikkel niet alles zelf in huis. Breng in plaats daarvan al die initiatieven samen en werk zo toe naar standaardisatie. De impact van samenwerking vraagt voor robotica om een langetermijnvisie, denk aan investeringen voor zo’n vijf tot tien jaar. Maar daar hebben we hier in Nederland genoeg potentieel voor – aan innovatiekracht is geen gebrek.’
