Ben jij ondernemer en voel je je opgesloten in een woud van regels en tegenstrijdig beleid? Je bent niet de enige – en je verbeeldt het je zeker niet. De recente bevindingen uit het rapport The Future of European Competitiveness van Mario Draghi bevestigen wat velen al jaren vermoeden: de Europese regeldruk verstikt onze innovatieve slagkracht.
Europa heeft ongekende kwaliteiten. We leiden briljante geesten op en excelleren in wetenschappelijk onderzoek. En toch lopen we achter op de VS en China als het gaat om het vermarkten van baanbrekende ideeën. Dat komt mede door het ingewikkelde regelgevingslandschap: een wirwar aan wetten die ondernemers vaak dwingen hun blik te richten op eenvoudiger markten buiten Europa, waar groei sneller mogelijk is.
Draghi’s rapport roept op tot vereenvoudiging, met de interne markt als uitgangspunt. Die markt wordt vaak geroemd, maar is in de praktijk nog altijd versnipperd door nationale regels. Voor mkb’ers betekent dat hogere kosten, extra administratie en vertraging bij markttoetreding.
Hetzelfde geldt voor digitale technologieën, hernieuwbare energie en geavanceerde maakindustrie. Steeds opnieuw lopen we vast op complexe wetgeving die per lidstaat verschilt – en daarmee verzwakken we onze gezamenlijke kracht.
Volgens het Europees Octrooibureau wordt slechts een derde van de octrooien die Europese universiteiten aanvragen, uiteindelijk commercieel benut. Veel kansrijke ideeën blijven zo op de plank liggen. Uit data blijkt dat bedrijven met ten minste één octrooi gemiddeld 30% meer omzet per medewerker realiseren.
Het Europese octrooisysteem was jarenlang verdeeld over meerdere landen. Ondernemers moesten in elk land afzonderlijk bescherming aanvragen – een kostbare en tijdrovende opgave. De invoering van het Unitair Octrooi en het Eengemaakt Octrooigerecht brengt hierin verandering. Zij verminderen de bureaucratie en harmoniseren geschillenbeslechting, waardoor bedrijven eenvoudiger hun intellectueel eigendom kunnen beschermen en investeerders aantrekken. Hoewel landen als Spanje, het VK, Polen en verschillende Oost-Europese lidstaten nog niet meedoen, is met 18 deelnemende landen al flinke vooruitgang geboekt richting een geharmoniseerd systeem.
Een andere belangrijke boodschap uit Draghi’s rapport is de discrepantie tussen woorden en daden. We spreken grootse ambities uit over digitalisering en verduurzaming, maar stapelen nieuwe regels op oude. Daarbij vergeten we dat mkb’ers niet altijd een team juristen klaar hebben staan om de kleine lettertjes te ontcijferen. En dat is zonde, want juist in het mkb vindt een groot deel van Europa’s innovatie plaats.
Laten we ondernemers de ruimte geven hun middelen te investeren in onderzoek en ontwikkeling – niet in compliance.
In plaats van steeds meer nieuwe regels zouden we ons moeten richten op betere handhaving van bestaande wetgeving. Ondernemers hebben behoefte aan een omgeving die creativiteit stimuleert en ruimte biedt voor lef. Alleen zo bouwen we aan een veerkrachtig, concurrerend Europa.
Marco Coolen Octrooigemachtigde voor het mkb, AOMB.
