Kan AI het hele proces van softwareontwikkeling overnemen? ‘Het is de droom van software-engineering, maar voorlopig niet’, aldus Bob Peters, vice president Engineering bij TomTom. Ondertussen worden bij de softwareontwikkeling en -onderhoudsprocessen binnen TomTom wel de nodige AI-tools ingezet. Een flinke productiviteitswinst is het resultaat.
TomTom heeft oog voor mogelijkheden én risico’s AI-tools
AI speelt al vele jaren een rol in softwareontwikkeling bij TomTom. Met de komst van tools zoals ChatGPT en Copilot heeft dat wel een vlucht genomen, stelt Bob Peters. Hij stuurt bij TomTom de integratie- en deliveryteams aan, in totaal ongeveer vijfhonderd medewerkers. ‘Het gaf in één keer een enorme boost aan de productiviteit, bij sommige engineers meten we een toename van wel 30 procent.’ Het gebruik van AI-tools wordt bij TomTom dan ook aangemoedigd, maar het blijft een vrije keuze om er iets mee te doen, benadrukt Peters. ‘Sommige engineers hebben een bepaalde manier van werken en vinden het heel lastig om Copilot in hun gedachte- en ontwikkelingsflow te integreren. Maar de meesten die het echt serieus proberen, zien de meerwaarde ervan en blijven de tools gebruiken.’
Betekent het dat software eigenlijk altijd met AI wordt ontwikkeld?
‘Je moet het echt wel zien als een tool; je kunt er niet blind op vertrouwen. Het is bij ons dan ook standaardpraktijk om alle code handmatig na te lopen. Automatische codegeneratie wordt ook niet gebruikt om bijvoorbeeld complete softwaremenu’s of documentatie te genereren. Het zijn altijd maar kleine stukjes’, aldus Peters. ‘Je wilt een bepaald algoritme op de data uitvoeren of automatische tests voor een bepaalde module definiëren. Dan vraag je Copilot om hulp en die schrijft het uit. Daar ga je vervolgens nog steeds kritisch doorheen: werkt het en hoe?’
‘AI bespaart ons ontzettend veel tijd en ook discussies met de klant’
De inzet van AI levert eveneens productiviteitswinst op in de workflow rondom het proces van softwareontwikkeling en onderhoud. Bijvoorbeeld hoe je bugs afhandelt. Peters: ‘Wij werken veel met grote klanten in big tech en de automotive-industrie. Die gebruiken onze technologie en bouwen er zelf hun interfaces en applicaties bovenop. Daar ontstaan integratie-issues. Er zijn perioden dat we wel honderd tot tweehonderd meldingen per week binnenkrijgen. Die moet je onderzoeken en daar helpt AI enorm bij.’ TomTom experimenteert bijvoorbeeld met de inzet van LLM’s (large language models) bij het rapporteren van de problemen. Een tester kan zo vanuit de auto met een voice assistant een probleem beschrijven. Deze assistent kan om meer input vragen van de tester en automatisch probleemrapporten genereren inclusief alle benodigde logging. ‘AI kan dan ook zoeken of er duplicaten of vergelijkbare meldingen zijn. Soms is er al een oplossing beschikbaar, maar werkt de klant met een oude release’, aldus Peters. ‘Als er sprake is van een probleem dat we moeten oppakken, hebben we een routeringsalgoritme dat tickets automatisch toekent aan het juiste team. Zo bespaart de inzet van AI ons ontzettend veel tijd en ook discussies met de klant.’
Heeft TomTom deze tools in huis ontwikkeld?
‘Ja, we hebben specialisten die dat kunnen. Veel interne projecten zijn gestart vanuit een hackathon. We organiseren die één keer per jaar waarbij alle engineers een aantal dagen kunnen doen wat ze leuk vinden. Toen ChatGPT beschikbaar kwam, leidde dat tot een golf aan dit soort projecten waarvan een aantal heel succesvol bleek. Die hebben we intern uitgebouwd en getraind op echte projectdata. Klanten zijn daar ook heel blij mee, want ze zien dat tickets sneller worden opgepakt.’ Soms maakt TomTom gebruik van tools van derden, bijvoorbeeld voor de developerportal. ‘Deze is vooral bedoeld voor individuele developers of kleine bedrijfjes die ook gebruikmaken van onze kaartinformatie. Ze kunnen daarvoor onze software development kit en uitgebreide documentatie gebruiken, maar daarbij ontstaan toch vragen en die kostten onze developers veel tijd’, verklaart Peters. ‘We hebben nu een model getraind op onze documentatie en daar kun je met behulp van een chatbot vragen aan stellen in je eigen taal. De technologie erachter bestond al, dus waarom zou je dan het wiel opnieuw uitvinden?’
De Makers Top 100 goed voor 102 miljard omzet en 300.000 banen.
Link naar De Makers Top 100
Gebruiken TomTom-ontwikkelaars ook AI om de documentatie rond hun code te schrijven?
‘Jazeker, maar ook met mate’, stelt Peters. ‘En we herlezen ook alle documentatie in reviewsessies. Veel ontwikkelaars gebruiken AI-tools om het eerste concept te maken. Maar het omgekeerde gebeurt ook, dat ze eerst zelf een concept maken en het laten uitschrijven door AI. Die keuzes laten we aan de mensen zelf.’ De verschillende niveaus van prompt engineering – het schrijven van de opdracht aan een AI-model – zijn volgens Peters wel zichtbaar. ‘Je kunt de AI-gegenereerde teksten er vaak zo uithalen. Die teksten zijn vaak erg wollig, missen het TomTom-DNA of je merkt dat de problemen iets complexer zijn dan waar een AI een antwoord op kan genereren. De tekst wordt al snel generiek en doorspekt met boekenwijsheden’, schetst hij. ‘Maar sommige ontwikkelaars hebben dat helemaal tot in de puntjes georganiseerd en een workflow gebouwd waarin ze alleen nog de laatste details hoeven te redigeren.’
Link magazine februari/maart 2025. Thema: Artificial Intelligence als onderdeel van je processen. Vraag exemplaar op met de ranking van De Makers Top 100. Vraag een exemplaar aan bij Mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Organiseert TomTom kennissessies om het gebruik van AI-tools bij ontwikkelaars aan te moedigen?
‘We stimuleren medewerkers wel om zich erin te verdiepen. Via de TomTom Academy bieden we bijvoorbeeld modules en leertrajecten aan. Maar er wordt niets afgedwongen. We hebben ook wel Coffee & Learn-sessies met collega’s op het podium om te laten zien wat ze hebben bereikt. Op die manier proberen we anderen te prikkelen om er iets mee te doen.’
Bij gebruik van AI-tools bestaat het risico dat er auteursrechtelijk beschermd materiaal in de antwoorden zit. Hoe gaat TomTom daarmee om?
‘Ons bedrijf maakt sowieso veel gebruik van externe bronnen, bijvoorbeeld OpenStreetMap of data van overheden. Daarom hebben we een sterk team juristen dat goed weet wat wel en niet kan. We maken gebruik van eigen implementaties van ChatGPT en andere AI-tools, zodat dat materiaal niet publiek beschikbaar komt. Verder scannen we alle software die we uitleveren met tools zoals Black Duck, die analyseren of de code wel voldoet aan de licentievoorwaarden. Wanneer er een melding komt dat een fragment al ergens is geclaimd, moet een engineer ernaar kijken en zoeken we met het juridisch team uit wat wel en niet mag.’
Wat zou je in jouw vak niet met AI moeten willen doen?
‘Dat vind ik gevaarlijk om te zeggen, want het verandert allemaal zo snel’, aldus Peters. ‘In theorie kun je er bijna alles mee doen, maar op dit moment voelt het echt nog als een hulpje. Handig voor standaardzaken, om een brainstorm te voeden of om een opzet te maken. Maar het gebruik haalt ook een laag persoonlijkheid weg, zeker in contact met klanten. Het verlaagt weliswaar de drempel voor klanten om vragen te stellen, maar beperkt daardoor ook de mogelijkheden om door te vragen. Verder bestaat het gevaar dat AI-tools je een tunnel in sturen, waardoor je creativiteit mist en controle over het kwaliteitsproces kwijtraakt. Omdat je al iets hebt, is het moeilijk weer van dat idee af te stappen.’
Bob Peters van TomTom is ook 1 van de leden van het platform software productiviteit van Link magazine en Tiobe. Op 6 mei organiseren wij de tweede platform bijeenkomst over re-use van software. Aan de hand van 2 presentaties gaan we met elkaar in gesprek. Presentatie 1 door Ronald Fabel Canon: Software hergebruik is een “management beslissing”, geen. Presentatie 2 door Dirk-Jan Swagerman: Het overschatte potentieel van software reuse & platformisation. Heeft u interesse om uw kennis te delen , stuur dan een mail naar: john.vanGinkel@linkmagazine.nl
