De Battolyser, een innovatief systeem dat groene elektriciteit opslaat en omzet in waterstof, is klaar voor de markt. En die markt is gunstig op dit moment vanwege de hoge en volatiele energieprijzen en doordat de politiek – gedreven door de energiecrisis – razendsnel de operationele elektrolysecapaciteit wil opschalen.
Hoge prijzen en crisis maken innovatieve elektrolyser extra aantrekkelijk
Na een opleiding aan de TU Delft en een carrière van engineer tot manager stond Mattijs Slee op het punt Shell te verlaten omdat hij er de omslag van fossiel naar hernieuwbaar niet snel genoeg vond gaan. Maar toen kon hij de functie van investment director gaan bekleden binnen de tak New Energies (nu Renewables & Energy Solutions). Slee bleef nog een aantal jaar aan om te investeren in start-ups met technologieën om bijvoorbeeld bio-lng te produceren en van afvalplastic nieuw plastic te maken. In een paar jaar tijd groeide Shell New Energies van een handjevol mensen uit tot een bedrijf met een paar duizend personeelsleden. ‘Mijn filosofie is altijd geweest: waar kan ik persoonlijk de meeste impact op de energietransitie maken? Waar ben ik geen schakel in een groot investeringsvehikel, maar kan ik zelf aan de knoppen draaien, zelf duurzame energietechnologie naar de markt brengen?’ Het antwoord op die vragen bleek Battolyser Systems in Schiedam te zijn.
Investering Koolen
Deze spin-off van de TU Delft is opgericht door professor Fokko Mulder, uitvinder van de technologie die Battolyser op de markt brengt. Met een investering van Koolen Industries, die in 2020 een aanzienlijk belang in de onderneming nam, kreeg het bedrijf meer financiële slagkracht. Mattijs Slee werd aangesteld als ceo en een eerste industrieel pilotsysteem kon worden afgebouwd met een capaciteit/vermogen van 15 kW(h). Het apparaat slaat groene elektriciteit op in een ‘robuuste batterij’ voorzien van elektroden van ijzer en nikkel, materialen die goedkoop en ruim voorhanden zijn. Zodra deze batterij vol zit – en er wordt doorgeladen – ontstaat een elektrolyse-reactie: dezelfde elektroden splitsen water in zuurstof en waterstof, dat meteen onder druk wordt opgeslagen.
Gebaat bij volatiliteit
Dat laden van de Battolyser en het produceren van waterstof gebeurt als er een overschot is aan duurzame wind- en zonne-energie. Als de stroomprijs hoog is, kan de Battolyser net als een batterij ontladen worden. Het businessmodel van Battolyser is dus gebaat bij volatiliteit van de stroomprijs, vertelt Slee. ‘Dus de huidige markt, met snel variërende en ook hoge prijzen, maakt ons systeem aantrekkelijk voor elektriciteitsbedrijven als Vattenfall. Daarmee kunnen ze via hun handelsplatform op de goedkope stroomprijsmomenten, bij veel wind en zon, elektriciteit opslaan en waterstof produceren. De elektriciteit wordt op de duurdere momenten op de markt gebracht. De waterstof wordt dan verkocht aan industriële klanten voor de productie van bijvoorbeeld ammoniak of voor mobiliteit.’
Politiek
Ook de huidige politieke wind blaast in de zeilen van Battolyser Systems. ‘Door alle onzekerheid op de energiemarkt is de behoefte om snel om te schakelen van gas naar duurzame energie enorm toegenomen. Op dit moment is er in Nederland voor 1,4 MW aan water-elektrolyse operationeel. In het Klimaatakkoord wordt nog gesproken van 500 MW aan capaciteit in 2024 en 3 tot 4 GW in 2030. De VVD wil dat nu verhogen naar 8 GW in 2030. En daar gaan onze systemen een steeds grotere rol in spelen’, verwacht hij.
Link magazine editie oktober 2022 | jaargang 24 thema: Afspraken maken en ze ook nakomen. Lees Link digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Businessmodel
Inmiddels is het eerste commerciële systeem met een vermogen van 2 MW(h) verkocht. ‘Commerciële demonstratiesystemen brengen we in de tweede helft van 2023 op de markt en dan kunnen we skids plug & play aanleveren.’ Vanaf 2024 wil Battolyser samen met partners grotere systemen naar de markt brengen. ‘Daarbij willen wij bij onze leest blijven.’ Battolyser, inmiddels een onderneming van zo’n veertig mensen, produceert de stacks, de cellen met ijzer- en nikkelelektrodes – ‘het hart van de Battolyser-technologie’ – en levert het ontwerp voor het complete proces. De klant, een EPC (Engineering Procurement Construction)-contractor of een energiemaatschappij, die het gewend is grote constructieprojecten uit te voeren, bouwt de waterstoffabriek op basis van het Battolyser-ontwerp en met de aangeleverde stacks. ‘Dit businessmodel geeft ons de ruimte te focussen op waar we goed in zijn: het doorontwikkelen van het systeem dat bij een steeds groter vermogen een steeds hoger rendement behaalt tegen lagere kosten.’
Rendement
De eerste generatie behaalde een rendement van 80 à 90 procent: het percentage van de ingaande energie die wordt omgezet in waterstof. ‘Dit is zo’n 20 procent hoger dan de huidige elektrolysers. In combinatie met de mogelijkheid om stroom te verhandelen, verwachten we dat onze klanten de goedkoopste groene waterstof kunnen maken.’
