De verkoop van elektrische auto’s in Europa stagneert momenteel. Maar die vertraging lijkt tijdelijk. Elektrificatie is onomstreden in de strijd tegen klimaatverandering. En, onder de hoede van het multinationale Legrand, heeft laadpalenfabrikant Ecotap nu de tijd zijn producten maakbaar en schaalbaar te maken én te laten voldoen aan het toenemend aantal Europese eisen. Een professionaliseringslag die de scale-up uit Boxtel slaat in hechte samenwerking met Cortexon en Metis.
Producenten van laadpalen hebben te maken met toenemende regulering vanuit Europa. Foto: Dirk Kreijkamp
– ‘Het was een jonge, onvolwassen maar veelbelovende markt.’
– ‘Nederland is al een redelijke mature EV-markt met zo’n 150.000 publieke laadpalen.’
– ‘De behuizing bevat nu geen overbodige componenten meer.’
– ‘Met het nieuwe controller-platform zijn de besturing en communicatie van de laadpaal verder gestandaardiseerd.’
Ecotap benut EV-vertraging voor professionaliseringsslag, samen met vertrouwde leveranciers
De term ‘cowboymarkt’ plakt Jeroen Hol er zelf liever niet op. Maar de ceo van Ecotap herkent de kwalificatie voor de markt van laadpalen voor elektrische auto’s wel. ‘Het was een jonge, onvolwassen markt, zonder veel regulering vanuit de overheid. Maar wel een veelbelovende markt, die de overheid op gang wilde helpen met subsidies en waar dus de nodige start-ups op ingesprongen zijn. Start-ups met veel aandacht voor sales, maar te weinig voor de processen erachter.’
Uitdijend productportfolio
Het Nederlandse Ecotap in Boxtel was er daar één van. Start-ups eigen wilde het de klanten optimaal van dienst zijn door die te bedienen met klantspecifieke producten. Omdat het jonge bedrijf noch de knowhow noch de financiën had om de eindengineering en het fysieke maak- en assemblagewerk in eigen huis uit te voeren, werd er veel uitbesteed. Zo ontstond een groot aantal verschillende producten. ‘Afhankelijk van de klanten waarvoor ze bedoeld waren en de toeleveranciers die eraan bijdroegen. Processen waren niet gestructureerd, producten niet gestandaardiseerd.’ Van een steeds verder uitdijend productportfolio waren geen 3D-tekeningen en uitgewerkte BOM’s. Daardoor werden producten te duur en waren ze ook moeilijk te servicen. ‘Een monteur die op een laadpaal werd afgestuurd voor onderhoud, wist nooit wat hij precies kon verwachten en dus wat hij aan onderdelen mee moest nemen’, duidt Hol. ‘Er was een professionalisering van de organisatie nodig, in de meest brede zin van het woord.’
Masterclass Smart Customization / Configure to Order 8 mei en 6 november 2025. Link naar de pagina
Derde poot
En precies dat heeft Hol opgepakt sinds hij ceo is van Ecotap, dat eind 2021 is overgenomen door Legrand. En dat is geen toeval, omdat hij al een lange carrière achter de rug had bij Legrand. Onder meer als vice president strategic partnerships Europe, in welke functie hij direct betrokken was bij de overname. Eentje die volgens hem perfect past bij het businessmodel van de Franse beursgenoteerde multinational. Immers, die legt zich toe op oplossingen voor de elektrische en digitale infrastructuur van gebouwen en heeft daar EV-charging als nieuwe poot aan toegevoegd met de overnames van het Finse Ensto Building Systems en Ecotap. Waar Ensto zich richt op de markt van het thuisladen, focust Ecotap op publieke laadsystemen, fleetowners (zoals taxi- en koeriersbedrijven) en ondernemingen die hun medewerkers of klanten op eigen terrein oplaadmogelijkheid willen bieden.
Onzekere groeimarkt
Als multinational heeft Legrand vanzelfsprekend de internationale markt voor ogen, in geval van Ecotap vooralsnog alleen de Europese. ´Want die is groot genoeg. Nederland is al een redelijke mature EV-markt met zo’n 150.000 publieke laadpalen. Ook in Noorwegen staan er veel, maar elders in Europa is dat veel minder het geval. In heel Frankrijk staan er ongeveer evenveel als in ons land’, weet Hol. Groeimogelijkheden zijn er dus volop. Maar onzekerheden zijn er evenzeer.
Volgens cijfers van de Europese brancheorganisatie European Automobile Manufacturers’ Association is het aantal verkochte nieuwe elektrische auto’s in de Europese Unie tussen augustus vorig jaar en dit jaar met 44 procent gedaald, nog een stuk harder dan de verkoop van brandstofmotorauto’s (-18 procent). Met tal van oorzaken: de hoge aanschafprijs van EV’s die nog verder stijgt door het wegvallen van subsidies in onder meer Nederland, Duitsland en Frankrijk. Verder zijn er met name in Duitsland, Frankrijk en Italië zorgen over de werkgelegenheid in de omvangrijke automotive, die nog sterk afhankelijk is van de verbrandingsmotor. Europese consumenten kiezen momenteel dus minder snel voor EV’s. Het van origine Nederlandse EVBox is daaraan ten onder gegaan, terwijl branchegenoot Alfen een flinke winstwaarschuwing moest afgeven. Bovendien zijn er – in Nederland en niet alleen daar – netcongestieproblemen, terwijl zonder een betrouwbare oplaadinfrastructuur snelle elektrificatie van het autopark niet mogelijk is.
Veilig voor volatiliteit
‘Maar, die elektrificatie gaat wel door’, aldus Hol. De implementatie van de Europese Green Deal-regelgeving wordt wellicht tijdens de tweede termijn van Ursula von der Leyen wat vertraagd vanwege de ‘verrechtsing’ van de politiek in een aantal lidstaten. Omwille van de Parijse klimaatafspraken zullen ze wel uitgevoerd worden, verzekert de Ecotap-ceo. En, ingebed in het financieel draagkrachtige Legrand, weet Ecotap zich veilig voor de volatiliteit in zijn markt. Daar komt bij dat de ‘marktvertraging’ de onderneming en zijn toeleveranciers in staat stelt die noodzakelijke professionaliseringslag grondig te slaan, geeft hij aan. Een slag om de laadproducten maakbaar en schaalbaar te maken én te zorgen dat die voldoen aan de toenemende regulering vanuit de Europese overheid.
Regulering
Belangrijke reguleringen zijn de AFIR (Alternative Fuels Infrastructure Regulation, onderdeel van de Green Deal) en de MID (Measuring Instruments Directive). Vanwege die regelgeving moet de hoeveelheid stroom die laadpalen uitleveren tegenwoordig worden vastgelegd met een gecertificeerde MID-meter, zodat een nauwkeurige afrekening mogelijk is. Dat betalen moet eenvoudig zijn, met bankkaart of contactloos, ook zonder abonnement en met volledige prijstransparantie. Laadpalen moeten de betaalplatforms van diverse charge point operators als Park & Charge, Vattenfall en Total aankunnen. De nozzle moet op een gespecificeerde hoogte zitten zodat ook rolstoelgebruikers er goed bij kunnen, en de palen moeten voorbereid zijn op bi-directioneel laden. Ook dienen ze voorzien te zijn van dynamic load balancing, zodat ze twee, drie of vier auto’s tegelijk storingsvrij kunnen laden. En omdat ze in de digitale cloud staan, moeten ze volstrekt cyber secure zijn en ook in dat opzicht aan regelgeving voldoen.
‘De Nederlandse markt is groot genoeg’
Modularisatie-stappen
Kortom, tal van marktuitdagingen en overheidseisen die Ecotap in deze tijd van vertraging technologisch een plek kan geven in zijn laadpalen. Tegelijk kan het bedrijf ervoor zorgen dat die producten beter maakbaar worden, tegen lagere kosten. Dat door te standaardiseren. Vandaar dat in de vergaderruimte in Boxtel ook zijn aangeschoven Marcel van de Sande, business unit manager van behuizingenspecialist Cortexon (ook onderdeel van Legrand), en Reinier Beltman, ceo van Metis Group (waartoe ems-bedrijf Variass en elektronicafabrikant AME behoren). Want toen Jeroen Hol de modularisatie-stappen wilde gaan zetten, heeft hij deze twee, hem goed bekende leveranciers als eersten benaderd.
Keuzes maken
Modulariseren vergt keuzes maken, tussen wat je behoudt en wat je weglaat, aldus Van de Sande. ‘Van één producttype bestonden zes verschillende varianten. Nadat wij een analyse hadden gemaakt van alle bestaande behuizingsvarianten, hebben we samen met Ecotap gekozen voor één modulair platform waarmee eenvoudig specifieke configuraties kunnen worden samengesteld.’ Hij illustreert: ‘Afhankelijk van de klant zijn de laadpalen uitgerust met verschillende typen en formaten connectoren. Voorheen werd er dan steeds een ander paneel geplaatst, groot, want zo hoog als de laadpaal zelf. Nu plaatsen we een veel kleiner paneel, precies groot genoeg voor het monteren van de connectoren. Ook zaten er plaatjes in die geen duidelijk functie hadden en werd er gebruik gemaakt van allerlei verschillende afdichtingen en type kabelbomen. Overbodige componenten zitten er nu niet meer in en er wordt nog maar één type afdichting en kabelboom gebruikt.’
Link magazine december 2024/januari 2025. Thema: Maakbaar, Schaalbaar en Duurzaam. Vraag exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Warmtehuishouding
Ook heeft Cortexon, als specialist in behuizingen, die toegankelijker gemaakt en de warmtehuishouding erin verbeterd. Moest voorheen een monteur in het veld de complete behuizing bovenlangs van de paal schuiven, nu kan hij volstaan met het openen van een deurtje. En hij hoeft er, naar verwachting, minder vaak langs doordat de temperatuur binnenin nu niet meer zo hoog oploopt – belangrijk voor laadpalen die ’s zomers in de volle zon staan. ‘De twee componenten die de meeste warmte produceerden zaten pal naast elkaar, ook nog eens op een isolerende kunststof laag. Nu staan de componenten optimaal gepositioneerd, op een metalen montageplaat die tevens functioneert als koellichaam.’
‘De elektrificatie gaat wél door’
Eén controller
Bij dat laatste zijn ook Metis-bedrijven Variass en AME direct betrokken geweest. Die hebben zich toegelegd op de ontwikkeling van de pcba voor de nieuwe controller, een printplaat met een compleet nieuwe architectuur en zo ontworpen dat de componenten elkaar elektromagnetisch verdragen, niet te zeer verwarmen en foutloos geautomatiseerd plaatsbaar zijn. De nieuwe controller vervangt alle huidige varianten controllers en wordt toegepast in alle Ecotap AC- en DC-producten, ongeacht het laadvermogen (22, 30, 60, 120 of 180 kW), schetst Beltman: ‘Met dit nieuwe controller-platform zijn ook de besturing en communicatie van de laadpaal verder gestandaardiseerd en voldoet deze aan de nieuwe normen.’
Focus op ontwerpen en testen
Resultaat van genoemde professionaliserings- en modularisatieslag is dat het aantal standaard componenten/modules is toegenomen met 60 tot 70 procent. Behoudens de software is dus nog zo’n 25 procent van de onderdelen klantspecifiek. Tegelijk is het aantal leveranciers gedaald met 50 procent. Dat terwijl Ecotap nu een volwaardig ‘kop-staartbedrijf’ is geworden dat ook de eindassemblage aan toeleveranciers overlaat. Bij de onderneming houdt ruim een derde van de 105 personeelsleden (stand begin november) zich bezig met het ontwerpen van de embedded software van de controller zodat die alle typen laadpalen aankan, ongeacht het type betaalplatform of betaalterminal waarmee deze is uitgerust, of aan welke andere klantspecifieke eisen die moet voldoen.
Verder leggen ze zich in Boxtel toe op het testen van nieuwe configuraties. Achter in de pand staat een volledig elektrische Kia te glanzen, gekoppeld aan een nieuw type laadoplossing. ‘Dit was voorraadruimte’, gebaart Hol tijdens een korte rondleiding, ‘maar alles is nu naar de magazijnen van Legrand verhuisd.’
Speerpuntlanden
Inmiddels maakt Ecotap ook dankbaar gebruik van het sales-, distributie- en servicenetwerk van Legrand. Voorwaarden om een markt te kunnen bedienen die op enig moment weer (snel) zal gaan groeien. Hol: ‘Behalve op onze thuismarkt Nederland richten we ons eerst op de speerpuntlanden Duitsland, België, Frankrijk, Italië en Zwitserland.’ Daartoe zal ook verder geïnvesteerd worden in Boxtel. In middelen en mensen. Sinds de overname is de onderneming gegroeid van 60 naar nu dus 105 mensen en de personele instroom blijft nog even aanhouden, aldus Hol. ‘Wij zullen hier onder meer een complete r&d- en supportfunctie inrichten, om onze Europese markt te ondersteunen.’ Tot het uitspreken van verkoopverwachtingen laat de manager zich, bewust van zijn beursgenoteerde omgeving, niet verleiden.
Nederlandse overnames Legrand
In Nederland heeft Legrand Group naast Van Geel (2007), Minkels (2012), Compose (2020) en Ecotap (2021) recentelijk ook Enovation overgenomen. Het doen van overnames is belangrijk in de groeistrategie van de Franse multinational om zijn marktpositie verder te verstevigen. Alleen al in de eerste negen maanden van dit jaar nam het wereldwijd zeven bedrijven over. Legrand Group behaalde over 2023 een omzet van 8,4 miljard euro. Door overnames en organische groei, met name op het terrein van de digitale en energietransitie, moet die in 2030 zijn gestegen naar 12 tot 15 miljard euro. Legrand heeft momenteel vestigingen in bijna 90 landen, verkoopt in 180 landen en heeft ruim 38.000 mensen in dienst.
