Autonoom varen heeft de toekomst. Het is efficiënter, duurzamer, veiliger en helpt het tekort aan bemanning te verminderen. Het project Fieldlab Autonomous Sailing Technology (F.A.S.T.), waarbij de patrouilleboot Damen Stan Patrol 900 een centrale rol speelt, vormt de basis voor baanbrekende ontwikkelingen in autonome scheepstechnologie. In het F.A.S.T.-project werkt Alewijnse als elektrisch systeemintegrator mee in een samenwerkingsverband van Damen Naval, provincie Zeeland, gemeente Vlissingen, HZ University of Applied Sciences, TU Delft en andere bedrijven om de basis te leggen voor autonoom varen met een op afstand bestuurbaar vaartuig in de proeftuin van de haven van Vlissingen.
Het project is nog maar het begin van veel grotere ontwikkelingen voor technologieën op grote schepen. Tom Milder, coo bij Alewijnse, ziet autonoom varen als een gamechanger voor de maritieme wereld. ‘Dit is één van de meest interessante ontwikkelingen in ons vakgebied. Bemanning is moeilijk te vinden en jonge mensen hebben vaak andere ambities. Door de crew te reduceren en een aantal functies van het schip naar de kant te halen, kan hierop flink worden bespaard. Een functie aan wal biedt ook nieuwe kansen voor toekomstige generaties’, zegt hij. ‘Als een schip autonoom kan varen, kan het ook op een andere manier worden ontworpen. Bijvoorbeeld omdat er minder slaapruimten voor bemanning nodig zijn.’
De Makers Top 100 goed voor 102 miljard omzet en 300.000 banen. Damen staat op plaats 88. Link naar De Makers Top 100
Milder stelt dat nog lang niet iedereen autonoom varen omarmt. ‘Sommige rederijen en kapiteins zijn huiverig, maar enkele voorlopers in de maritieme industrie zien het wel zitten. Dit heeft met name te maken met de functie van het schip en het vaargebied waar het schip operationeel is. Dat is ook de reden dat er bijvoorbeeld in de binnenvaart al grote stappen worden gemaakt, mede door de beschikbaarheid van 5G. Voor offshore schepen bieden nieuwe communicatiesystemen zoals Starlink grote mogelijkheden.’
Onder meer Seafar en Fugro zetten al volop in op autonoom varen. Seafar, een onafhankelijk scheepsmanagementbedrijf, biedt diensten aan voor het bedienen van onbemande en bemanningarme schepen voor scheepseigenaren en rederijen. Dit bedrijf is volgens Milder een van de voorlopers als het gaat om de ontwikkeling en operationele integratie van state-of-the-art technologieën voor semi-autonome en onbemande scheepvaart. Fugro doet onderzoek naar de zeebodem met behulp van speciale schepen die onbemand kunnen varen. ‘Ook de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) zet in op het aanpassen van regelgeving om autonoom varen wereldwijd mogelijk te maken. Met de komst van autonoom varen gaan veel facetten veranderen. We staan pas aan het begin van dit proces.’
Link magazine februari/maart 2025. Thema: Artificial Intelligence als onderdeel van je processen. Vraag exemplaar op met de ranking van De Makers Top 100. Vraag een exemplaar aan bij Mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Terug naar het F.A.S.T.-project. Hoofdrolspeler Damen Stan Patrol 900 is een polycat uit 1990 met een lengte van 8,6 meter, en een maximumsnelheid van 40 kilometer per uur. Het testschip ondergaat een metamorfose, waarbij twee dieselmotoren vervangen worden door net iets krachtiger elektromotoren. Daarnaast wordt het schip uitgerust met camera’s, sensoren, radar, Lidar, gps-apparatuur, en meetinstrumenten voor wind en snelheid. Deze innovaties vervangen de traditionele ogen en oren van de stuurman. ‘Wij hebben alle kennis en tools in huis om dit schip te laten varen’, zegt Eef Uittenbogaard, projectmanager bij Alewijnse. ‘Dat is ook de reden waarom wij bij het project zijn gehaald. Het is ideaal om een bestaand schip als testmodel gebruiken. Net als bij de eerste op afstand bestuurbare auto’s, die ook vaak zijn ontwikkeld met bestaande auto’s, kun je met dit prototype schip volop experimenteren en ontdekken welke toepassingen voor autonoom varen in de praktijk het beste werken.’
Wat maakt dit F.A.S.T.-project zo bijzonder? ‘Het is de combinatie van innovatie, nauwe samenwerking met de klant, en de snelheid waarmee we schakelen. Dit is echt een “fast” project. Als bedrijf dragen we bij aan vooruitstrevende, snelle ontwikkelingen die niet alleen de maritieme industrie, maar ook de wereld ten goede komen.’ Uittenbogaard stelt dat de rol van co-creator in dit proces Alewijnse op het lijf is geschreven. ‘Vanuit onze expertise en ervaring kunnen we meedenken met Damen en een totaalplaatje bieden van engineering, panelenbouw tot efficiënte plaatsing van elektrische componenten voor de voortstuwing en elektrische energievoorziening.’
Naast het F.A.S.T.-project werkt Alewijnse tevens aan technologieën zoals elektrische en hybride voortstuwing voor superjachten, marineschepen, en bagger- en offshore schepen. Het bedrijf telt ongeveer 1.000 medewerkers en heeft vestigingen in onder meer Nederland, Roemenië, Frankrijk en Vietnam.
